15 juni 2014

Het dode kind van Jannigje Vermaas in 1866 in Strijen

In de editie van 15-6-1866 van de Nieuwe Rotterdamsche Courant staat het volgende artikel over een rechtzaak bij het Provinciaal Gerechtshof in Zuid-Holland, waarin de 21-jarige, ongehuwde Jannigje Vermaas, geboren en wonende te Strijen, werd beschuldigd van het vermoorden van haar baby:


Op 8-2-1866 's morgens rond half 4 was Jannigje Vermaas in Strijen "ten huize van haar meester en meesteres" bevallen van een zoontje, waarvan onbekend is of het dood ter wereld kwam of nog even heeft geleegd. Jannigje had het kind namelijk vervolgens in een nabije sloot gegooid. Jacob Adrianus Quartel, melkboer, vond het babylijk in een bij zijn woning gelegen sloot. Toen hij zijn dienstmeid Jannigje ondervroeg, erkende zij die morgen te zijn bevallen en haar kind in de sloot te hebben geworpen. De aangifte van de levenloze baby werd op 9-2-1866 in Strijen gedaan door Quartel samen met de locale veldwachter. 

Bij de rechtzaak werden 7 getuigen gehoord, waaronder 2 deskundigen. De deskundigen verklaarden (1) dat het kind niet geheel voldragen was, maar wel levensvatbaar, (2) dat het lijkje geen uitwendige tekenen van verwonding vertoonde en (3) dat de baby levend in het water was geworpen en daarna "nog krachtige pogingen tot ademhaling" had gedaan. Er werd een tuchthuisstraf voor Jannigje geëist van minstens 5 en hoogstens 20 jaren. Jannigje's advocaat had echter betoogd dat het volstrekt onbewezen was dat het kind na de geboorte had geleefd.

In de editie van 18-6-1866 van de Rotterdamsche Courant volgde de uitspraak dat Jannigje Vermaas - wegens gebrek aan bewijs - werd vrijgesproken van moord op haar buitenechtelijke kind:       

In één van de vele artikelen over deze zaak wordt vermeld dat Jannigje niet alleen in Strijen woonde, maar er ook was geboren. Het betreft daarom hoogstwaarschijnlijk Jannigje Vermaas, geboren op 23-12-1843 in Strijen als dochter van Leendert Vermaas (1821-1882) en diens eerste vrouw, Aartje van Neutegem. Jannigje zou op 3-7-1868 in Strijen trouwen met Daniël van Balderen (1841-1884) en na diens overlijden op 30-4-1885 met diens jongere broer Willem van Balderen (1851-1922). Tijdens haar eerste huwelijk kreeg Jannigje nog een aantal kinderen. 

Bronnen: Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage, Rotterdamsche Courant, Nieuwe Rotterdamsche Courant

2 opmerkingen:

  1. In het maandblad "Ons Voorgeslacht" wordt in 2012 een rechtzaak vermeld waarin eind 1869 een 24-jarige Jannigje Vermaas schuldig wordt bevonden aan opzettelijke brandstichting te Mijnsheerenland. Zij kreeg uiteindelijk 15 jaar tuchthuis straf. Gezien haar leeftijd zou dit dezelfde Jannigje kunnen zijn. Ook daarbij zijn de ouders onbekend.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen

Heb je aanvullingen of opmerkingen?