30 december 2012

Pleuntje van Brakel's buitenechtelijke kleinkinderen

Op 6-10-1775 gaf Pleuntje van Brakel in Wieldrecht aan dat zij in ’s-Gravendeel pro deo wilde gaan trouwen met Hendrik Gerritsz de Ruijter (±1748-1811). Hij was een zoon van mijn voorouders Gerrit Hendrixs de Ruijter (±1719-1800) en Lijsje Pouwlis Geervliet (±1718-1796). Pleuntje werd op 21-9-1755 in Dordrecht gedoopt als dochter van Gerrit Gijsbrechts van Brakel en Adriana Verkuijlen. Pleuntje was vernoemd naar haar grootmoeder Pleuntje Gerrits Paauw (†1772). 
Hendrik de Ruijter en Pleuntje van Brakel, zijn vrouw, verkregen op 20-12-1776 attestatie van ’s-Gravendeel naar Strijen. Daar werd op 16-3-1777 hun dochter Adriaantje geboren. Hun oudste dochter Elisabeth was op 18-2-1776 in Dordrecht gedoopt. In Strijen zouden vervolgens nog 14 kinderen volgen. De jongste, Teuntje, werd op 1-10-1795 in Strijen geboren. Twee jaar later woonde het gezin in de polder Nieuw-Bonaventura nabij de Mookhoek. 
Op 20-5-1800 verkregen Hendrik en Pleuntje attestatie om terug te keren naar ’s-Gravendeel met hun nog in leven zijnde kinderen Adriana, Gerrit, Gijsbert, Bastiaan, Adriaan, Lijntje, Paulus, Jacob, Anna, Plonia en Teuntje. Dochter Elisabeth was toen inmiddels getrouwd, maar verhuisde rond die tijd ook naar 's-Gravendeel. 
 
Hendrik de Ruijter overleed in augustus 1803. Pleuntje bleef als weduwe achter met de bovengenoemde 11 kinderen, waarvan de oudste, Adriaantje, toen 26 was en de jongste, Teuntje, 8 jaar oud. Op 9-4-1808 in 's-Gravendeel was de weduwe van Hendrik de Ruijter pachter van land van Maria Adriana Gevaerts. Zo probeerde Pleuntje in hun onderhoud te voorzien. Haar zonen Gerrit en Bastiaan en haar dochter Lijntje trouwden rond 1810 en alles leek goed te gaan. 

Enkele jaren later ging het echter helemaal mis met Pleuntje’s gezin. Haar jongste dochter Teuntje (1795-1875) bracht toen schande over de familie door op 17-jarige leeftijd op 15-4-1813 te bevallen van een zoontje Gerrit, waarvan haar oudste broer Gerrit aangifte deed in ’s-Gravendeel. Daarmee was het hek van de dam. Op 5-10-1814 beviel de 21-jarige Johanna, ook “Anna” en “Antje” genoemd, van een buitenechtelijke zoon Andries, die binnen 3 maanden overleed. Op 29-7-1815 trouwde zij in Sliedrecht met Arij Pieters Bakker (1791-1855) en kreeg met hem nog 10 kinderen. Haar eer was daarmee enigszins gered. 

14 december 2012

Overstromingen en herbedijkingen in Zuid-Holland

In de middeleeuwen werd Zuid-Holland vaak geteisterd door overstromingen, zoals op 14 december 1287 en 5 februari 1288, toen de bedijkte Groote Waard deels onder liep. In 1357 werd door Hughe Duykinc begonnen met de bedijking van de St. Antoniepolder, ook "Heer Huijgenland" genoemd. Hoewel de Groote of Zuid-Hollandse Waard door een ringdijk was omsloten, vonden er in 1404, 1411 en 1413 toch overstromingen plaats door een combinatie van een stormvloed en hoog rivierwater.

Het begin van de Hoeksche Waard

In de nacht van 17 op 18 november 1421 vonden opnieuw diverse dijkdoorbraken en overstromingen plaats in Zuid-Holland en Noord-Brabant, die bekend werden als "de Sint-Elisabethsvloed". De Groote Waard en de Heerlijkheid Strijen werden overstroomd. Door hoog water in de rivieren in december brak ook de Merwededijk bij Werkendam. In 1422 volgde een nieuwe dijkdoorbraak.
Mede door de burgeroorlog tussen de gravin van Holland, Jacoba van Beieren, en haar oom en neef, werden de dijken níet meer hersteld. Plaatsen als Broeck, Weede, Poelwijck, Leijderambacht, Wieldrecht en Dubbelmonde verdwenen voorgoed onder water. De Biesbosch en het Hollands Diep ontstonden, waardoor de latere Hoekse Waard los kwam te liggen van Brabant, terwijl de binnenstad van Dordrecht een eiland was geworden, omgeven door water.

Pas begin 1436 kwam Jacob van Gaasbeek, heer van Strijen, met een aantal welgestelde ingezetenen van Dordrecht, Strijen, Geervliet en Poortugaal overeen het Oudeland van Strijen weer te bedijken. De nieuwe dijken werden Doolaerdsdijk (thans Boompjesstraat-Weelssedijk) en Westdijk (thans Oude dijk) genoemd. Reeds in 1440 ontstond er een geschil tussen Jacob van Gaasbeek als heer van Strijen en de andere bedijkers en “goede luijden” over de hem toekomende “raepthienden”, die zij moesten betalen over raapzaad.
De noordwestelijke zeedijk bij Houcke (Hoeksedijk, Maasdamsedijk, Schouteneinde en Schorredijk) had weinig schade opgelopen bij de overstromingen. Daarom volgde in 1439 de inpoldering met winterdijken van het Oudeland van Maasdam en Puttershoek en van Mijnsheerenland van Moerkerken. Waar de dijk eerste een scherpe afbuiging naar het oosten had gemaakt, maakt die sindsdien een scherpe afbuiging naar het westen, zodat de naam “Hoecke” toepasselijk bleef.

13 december 2012

Kalenders in Nederland

Bij genealogisch onderzoek in de Franse Tijd stuit je niet alleen op Franstalige acten, maar ook op andere benamingen voor de maanden van het jaar. Hier vind je een klein overzicht. 

Maanden


nu1808-181018e eeuw
januarilouwmaand
februarisprokkelmaand
maartlentemaand
aprilgrasmaand
meibloeimaand
junizomermaand
julihooimaand
augustusoogstmaand
septemberherstmaand7ber / VIIbris
oktoberwijnmaand  8ber / VIIIber  
novemberslachtmaand9ber / IXber
decemberwintermaand10ber / Xber


Overgang van de Juliaanse naar de Gregoriaanse kalender 


ProvinciesOvergang
Noord- en Zuid-Holland1582-1583
Zeeland
Noord-Brabant
Limburg
Utrecht1700-1701
Gelderland
Overijssel
Drente
Groningen
Friesland


N.B. Holland werd pas in 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst, terwijl het noordwesten van Noord-Brabant aanvankelijk ook bij Holland hoorde. Het Land van Heusden, bijvoorbeeld, hoorde van 1357 tot 1815 bij Holland.


Converteren


Deze Duitse website kan datums voor je converteren. Van de Juliaanse kalender, de moslimkalender, de joodse kalender, de oud-Romeinse kalender of de kalender van de Franse revolutie - naar de huidige, Gregoriaanse kalender.

Umwandlung von Daten anderer Kalender


1 december 2012

Cornelis Cente Bos (1813-88) op Cillaarshoek

De gezamenlijke voorouder van alle takken van de familie Bos van Cillaarshoek is Cornelis Cente Bos. Hij werd op 8-11-1813 in Cillaarshoek geboren als tweede zoon van Cent Leenderts Bos (1788-1869) en Barbara van der Giessen (±1787-±1854). Op 28-4-1811 was er voor Barbera een acte van indemniteit van 's-Gravendeel naar Cillaarshoek geweest. Daar werden haar kinderen geboren en gedoopt. Haar man Cent kwam van Numansdorp. 

Cillaarshoek

Cornelis Cente Bos werd fusilier in het leger in de 1ste compagnie, bataillon der 2den regiment der infanterie. Hij behoorde tot de lichting van 1838. Cornelis' lengte was "1 el, 3 palm, 2 duim, 0 streep". Zijn ogen waren blauw, zijn neus was klein, zijn mond breed en zijn kin rond. Zijn haar en wenkbrauwen waren licht bruin. 
De commandant in Bergen-op-Zoom gaf toestemming tot verlof voor Cornelis' eerste huwelijk op 7-12-1842 met Kommertje Hoek (1812-1859). Kommertje had, 29 jaar oud, op 16-4-1841 in Strijen een buitenechtelijk zoontje gebaard, waarvan de vader niet bekend is. Desondanks is Cornelis Bos met haar getrouwd.