30 oktober 2023

Mijn "genealogie onderzoek systeem", 20 jaar puzzelen en 11 jaar bloggen

Voor voorouderonderzoek gebruik ik het gratis Nederlandstalige programma Aldfaer. Volgens het programma heb ik de eerste personen ingevoerd op 25 januari 2003. Toendertijd was ik nog helemaal gezond en ging ik naar archieven toe om onderzoek te doen. Tegenwoordig zijn gelukkig heel veel originele bronnen, transcripties en artikelen op Internet beschikbaar.

Met deze blog ben ik begonnen op 30 oktober 2012 – vandaag 11 jaar geleden. Sinds ik als kind heb leren schrijven, zit ik stukjes te schrijven. Zo begon ik ook met deze blog over mensen of aktes die me opvallen tijdens mijn onderzoek.

Dit jaar, 2023, ben ik ook bezig geweest met het uitzoeken van de voorouders van een vriendin, wier oom met mijn tante was getrouwd. Zij bleek – net als ik – veel voorouders te hebben in het zuiden van Zuid-Holland en het westen van Noord-Brabant. Af en toe resulteerde dat onderzoek in wat bijvangst in de vorm van kleine aanvullingen bij enkele van mijn eigen voorouders.

Verder heb ik tijdens dit onderzoek een systeem ontwikkeld om beter overzicht te houden bij het onderzoek. Bij Aldfaer heb ik weliswaar een rapport “voorouders zonder voorouders” die me een lijst geeft met nog verder uit te zoeken voorouders, maar ik had toch wat behoefte aan meer systematiek. Vooral omdat mijn geheugen niet zo goed meer is.

De eerste verbetering was dat ik, als ik bij een bepaalde voorouder vast kom te zitten, ik het interne veld “Code” bij Aldfaer voorzie van de tekst “BRICK-WALL” (zie het plaatje hieronder)*. Wanneer er later nieuwe bronnen beschikbaar komen van het gebied waar zo’n voorouder woonde – of mocht ik me een keer erg vervelen - dan kan ik daar weer eens naar kijken.

Het tweede onderdeel van mijn nieuwe “genealogie onderzoek systeem” is dat ik nu bijhoud wat ik nog moet onderzoeken. Wanneer ik van een persoon de ouders heb gevonden en ik, bijvoorbeeld, eerst verder wil gaan zoeken naar voorouders van de vader, dan 'zet' ik het interne veld “Code” van de moeder op “TO-DO”. Wanneer ik de ouders van de vader heb, doe ik weer hetzelfde. Wanneer ik dan een voorouder vindt, waarmee ik vast kom te zitten, dan krijgt die weer een “BRICK-WALL” en zoek ik naar een voorouder met intern veld “TO-DO” om mee verder te gaan zoeken tot aan de volgende “BRICK-WALL”.

Het internet veld "Code" zit bij het programma Aldfaer links van het geslacht van de persoon.

Op deze manier kan ik ook “TO-DO” voorouders zoeken in een bepaalde woonplaats om die eerst allemaal uit te zoeken in een bepaalde subverzameling van bronnen - voor ik verder ga met voorouders in een andere woonplaats met weer andere bronnen.

* Dit interne veld “Code” van Aldfaer is puur voor eigen gebruik. Het programma heeft zelf een ander “Intern Nummer” waarmee het personen uniek identificeert.

25 oktober 2023

Manslag op Peter Lucas door zijn broer Claas in 1743

Peter Alberts Lucas werd r.k. gedoopt op 25 oktober 1719 in Casteren als “Petrus”, zoon van Albertus Lucas en Petronilla Peeters, met getuigen Lucas Joosten, Wilhelmus Mol, Elisabetha Reijniers en Joanna Walterus Jacops.
Zijn jongere broer Nicolaus (Claas Alberts) Lucas werd gedoopt op 8-12-1722 in Casteren als zoon van Alberts Lucas en Petronilla Peeters met getuigen Joannes Dirx en Elisabetha Willems.
Deze broers hadden een oudere zus Cornelia, die is gedoopt op 15-3-1718 in Casteren met getuigen Cornelius Peeters, Joannes Wouters, Elisabetha Corstiaens en Helena Corstiaens.

Peter Alberts Lucas, inwoner van Casteren, is op 23 juni 1743 ten huize van zijn vader te Casteren gekwetst door zijn broer Claes Alberts Lucas. Hij overleed op 27 juni 1743 aan de verwonding.

De getuigen Jan Adriaens en “dienstmeijt” Adriaentie Schroeven verklaarden dat op zondag den 23e juni 's middags rond 12 uur  “aan tafel sittende met Peeter en Claas Aalbert Lucas, soonen van Aalbert Luijcas, gesien te hebben, dat voors. Peeter en Claas Aalbert Luycas, dartelnde off spuilende, en tassende naar een stukje speck ’t geene den eene voor den andere uijt de schootel wilde haalen, met de steel of heeft van een mes wedersijds op de kneukels waaren slagende, dat sij deponente daar op uijt den huijse gaande, en een klijn kindt volgende, en wederom in huijs koomende, heeft gesien, dat voorn. Peeter Aalbert Luijcas gewont was, en bevont dat zeer sterk uijt sijn bil was bloijende”.
Verder was bij het voorval alleen nog de moeder van Peeter en Claas in huis en het voornoemde kleine kind van omstreeks twee jaar oud.

Na het overlijden van Peter onderzochten “medicijne docter” Willem van Noort en chirurgijn Johannus Franciscus van Hemert Peter's lichaam. Zij “hebben bevonden een quetsuere in sijne regten sijde, vier vinger breet”.

De visitatie van Peter's lichaam leverde veel moeilijke woorden op.

Claas Alberts Lucas was op 7-1-1749 in Casteren getuige bij de doop van Elisabetha, dochter van zijn zus Cornelia Alberts Luijcas en haar man Matheus Dijckmans.

Bronnen: BHIC.nl, RHC-Eindhoven.nl, J.Th.M. Melssen, Moord en brand in Kempenland (1668-1802), De Brabantse Leeuw 1976, blz. 99.

16 oktober 2023

Bosschieter Huijbrecht van Kooten (1686-1730) uit Dordrecht

Schipper Huijbert van Kooten legde op 10-7-1727 in Dordrecht een verklaring af dat hij zijn schip door storm en onweer nabij Westkapelle in Zeeland had verloren. Om toch aan inkomsten te komen voor zijn gezin, was hij genoodzaakt geweest om naar Indonesië te varen.

Spiegelretourschip “Everswaart”

Zo was Huibert aangemonsterd op het grote spiegelretourschip “Valkenisse” voor een reis met de V.O.C. naar Indonesië. Hij was daarna weer naar Nederland teruggekeerd met het schip “Saksenburg”,dat was vertrokken op 26-3-1726, de Kaap had aangedaan van 22 mei tot 21 juni en in Nederland was teruggekeerd op 19-10-1726. Zijn functie aan boord was “bosschieter”, dat is een ervaren matroos, die ook belast was met het afvuren van een kanon. Het schip had Kaap De Goede Hoop aangedaan van 22 mei tot 21 juni, waarna Huijbert op 19-10-1726 weer in Nederland arriveerde.

Huibert van Kooten was in 1730 opnieuw als bosschieter in dienst getreden bij de V.O.C. Hij voer uit op 2-5-1730 vanaf Rammekens in Zeeland op spiegelretourschip “Everswaart”. Het schip deed Kaap de Goede Hoop aan van 10 tot 28 augustus 1730 en kwam aan in Batavia op 28 oktober. Huibert is 12 dagen later in Azië overleden op 9-11-1730. Hij was toen 44 jaar oud.

Huijbert van Kooten werd gedoopt op 16-10-1686 in Dordrecht als jongere zoon van schippersgast Matthijs van Kooten en zijn vrouw Elisabeth Huijbertse Back (1652-1741). Dit echtpaar was in Dordrecht getrouwd op 2-6-1675. Op 17-4-1676 lieten zij samen een een testament opmaken. Matthijs van Koten verkocht op 16-12-1698 een huis en erf aan de Riedijk in Dordrecht voor ƒ500 aan Pieter Jansz. de Hart. 

Op 15-5-1712 trouwde Huijbert van Koten met Margeltie Dura.

Huijbert van Kooten was jongeman en woonde op de Rietdijk in Dordrecht, toen hij aldaar op 1 mei 1712 in ondertrouw ging met Magheltie Dura, jongedochter wonend aan de Kleijne Spuijstraet. Zij werd geassisteerd door haar vader en hij door zijn moeder, die geen van beiden met naam werden genoemd. Huijbert en Magheltie trouwden op 15 mei.
Zij waren nog geen jaar getrouwd, toen het begraven van de vrouw van Huibert van Kooten werd aangegeven op 14-1-1713 in Dordrecht.

Huijbert van Kooten woonde nog steeds aan de Rietdijk toen hij op 15-12-1715 in ondertrouw ging met Teuntje Evertse van Tiel, weduwe van Jacob Korthals. Zij woonde nabij het Groothoofd en de Oude Maas. Zij trouwden op de 29e.
Eerder was Teuntje, als jongedochter wonend in de Oude Bree Straat en geassisteert met haar grootmoeder, op 16-1-1707 in Dordrecht in ondertrouw gegaan met Jacob Willemsz. Korthals, jongeman wondend aan 't Groot Hooft. Zij waren op de 30e getrouwd. Dit echtpaar liet op 25-7-1710 een testament op de langstlevende opmaken. Jacob was werkzaam als schipper en liet met Teuntje een zoon Willem dopen op 24-6-1708, een dochter Cornelia op 21-10-1710 en op 17-5-1713 een dochter Helena in Dordrecht.

Samen met Huibert van Kooten liet Teuntje in Dordrecht op 6-9-1716 een dochter Elisabeth dopen, op 23-7-1719 een zoon Evert en een dochter Maijke op 16-11-1721. Kinderen van Huijbert van Kooten zijn begraven in Dordrecht op 4-4-1724 en 16-6-1728.
De enige van Huijbert's kinderen die de volwassen leeftijd bereikte was Elisabeth, die op 24-6-1742 in Dordrecht trouwde met Balthus Joosten (†1797) en met hem kinderen kreeg genaamd Christoffel (1743-1788), Antonia (1745-1748), Huijbert (1755-1802) en Gered (1759-1769).

9 oktober 2023

Jan van der Ree (1826-1866) uit Strijen hertrouwde wel heel snel

De Jan van der Ree in dit verhaal en zijn beide echtgenotes zijn allen in 1866 overleden. Jan is geboren op 6 december 1826 in Strijen als tweede zoon van Jan Teunisse van de Ree (1802-1860) en Sijgje Jans van Helden (1803-1861).

Jan trouwde, 27 jaar oud, op 7 april 1854 in Strijen met de 27-jarige Sara ("Saartje") Schouwenburg. Saartje is geboren op 27 januari 1827 in ’s-Gravendeel, als enige overlevende dochter van Hermanus Schouwenburg (1800-1857) en Adriaantje Klootwijk (1806-1855).
Saartje beviel van 4 kinderen: Adriaantje, Jan (2x) en Sijgje van der Ree. Vervolgens is Saartje Schouwenburg op 39-jarige leeftijd overleden op 25 april 1866 in Zuid-Beijerland.

Sara Schouwenburg, de vrouw van Jan van Ree, is overleden op 25 april 1866

Nog geen 3 maanden later, op 20 juli 1866 is Jan van der Ree in Westmaas hertrouwd met de 40-jarige Kornelia van 't Hof. Zij is geboren op 29 september 1825 in Numansdorp als dochter van Kaatje van Schreven en haar man Teunis Ariens van 't Hof (1783-1850).
Jan van der Ree is nog datzelfde jaar overleden op 29 november 1866 in Westmaas, 39 jaar oud. Kornelia van 't Hof overleed aldaar slechts 4 dagen later op 3 december 1866, 40 jaar oud.

Jan van de Ree was de arm om de leges voor zijn tweede huwelijk te kunnen betalen.

Jan had 3 overlevende kinderen:

  1. Adriaantje is geboren op 1 maart 1857 in Klaaswaal en was dus nog maar 6 jaar oud, toen haar vader overleed. Adriaantje is pas op 34-jarige leeftijd getrouwd en wel op 15 mei 1891 in Hoogvliet met de 31-jarige Frederik van Leeuwen (1860-1943).
  2. Jan jr. werd geboren op 6 november 1861 in Westmaas. Hij werkte als koetsier in Den Haag, waar hij op 12 maart 1890 trouwde met Johanna van Helteren, die in oktober 1929 is overleden. Zij hadden een aantal kinderen.
  3. Sijgje is geboren op 3 juni 1865 in Zuid-Beijerland en was dus nog maar een jaar oud, toen haar vader overleed. Sijgje is in 1890 op 23 november ingekomen in het Binnengasthuis in Amsterdam op de afdeling "Kraam Inrichting". Zij is daar bevallen op 25 november 1890 namiddag rond 5 uur van een zoon genaamd Arie. Zij heeft het gasthuis verlaten - na 17 dagen - op 10 december 1890.

Bronnen: WieWasWie.nl, Archief.Amsterdam, Klappers Zuid-Hollandse Gezinnen, Delpher.nl, FamilySearch.org.

6 oktober 2023

Grietje Visscher (1869-1934) uit Elburg reisde door Europa en naar Amerika

Grietje Visscher werd geboren op 1 april 1869 in Elburg als dochter van Femmigje van Oosten en visser Gerrit Jan Visscher, zoon van visser Dirk Visscher en zijn tweede vrouw Grietje Sneller. Grietje's moeder Femmigje was het oudste kind was van Hendrik Piet van Oosten (1817-1876) en zijn vrouw Gerritdina Kamphof (1821-1880), die in Kampen woonden.

Grietje Visscher beviel in het Amsterdamse Binnen Gasthuis van een zoon.

Grietje was 21 jaar oud en nog ongehuwd, toen zij op 27 november 1890 in het Binnen Gasthuis in Amsterdam beviel van een zoon Willem. Dit zal best een schandaal zijn geweest, want Grietje kwam uit een streng christelijk gereformeerd gezin.

Beschrijving van het uiterlijk van Naphtali de Rosa

Zes jaar later, op 31 maart 1897, trouwde de 27-jarige Grietje Visscher met de 23-jarige violist Naphtali de Rosa. Bij dit huwelijk werd Grietje's zoon Willem wettelijk erkend door haar echtgenoot. Naphtali (ook Neftali genoemd) was geboren op 28-2-1874 in Amsterdam als zoon van Gerarda Leeuwendaal, die pas 2 jaar later trouwde met de Joodse diamantslijper Naphtali Andries de Rosa (1839-1904). Gerarda was zelf een dochter van kastenmaker Dirk Leeuwendaal en zijn vrouw Margaretha Wilhelmina Wolters.

Algemeen Handelsblad, 2 mei 1877