29 september 2020

Kort huwelijk & inteelt - Blees en Jenneke Branderhorst

Blees Branderhorst werd geboren op 14-10-1784 en gedoopt op de 17e in Doeveren. Zijn ouders zijn Jan Bleesse Branderhorst (1754-1838) en Labina - ook Sabina - van Wijk (1756-1833). Blees had overlevende broers Gijsbert (1782-1866), Alettinus (1787-1857), Adriaan (1789-1861), Hendrik (1791-1867) en Antonie (1796-1830). Er was slechts één zus: Aletta Branderhorst (1793-1848). Zij groeiden op in Genderen (NB).

Jenneke Branderhorst werd gedoopt op 24-6-1787 in Doevern met getuige Jenneke Ophorst.

Op 27-12-1809 in Genderen is de 25-jarige Blees getrouwd met zijn 22-jarige nicht Jenneke Branderhorst. Jenneke is geboren op 20-6-1787 en gedoopt op de 24e in Nederhemert met als getuige haar tante Jenneke Ophorst. Jenneke is het jongste kind van Adrianus Bleese Branderhorst (1752-1808) en Willemijne Johannesse Ophorst (±1750-1835). 
Blees en Janneke zijn allebei kleinkinderen van Blees Gerritse Branderhorst (1717-1810) en Aletta van Doveren (1719-1804) en achterkleinkinderen van mijn voorouder Gerrit Harms Branderhorst (1680-±1749). Bovendien is Jenneke via haar moeder ook nog een nakomeling van mijn 17e-eeuwse voorouder Johannes Ophorst.

Blees en Jenneke Branderhorst kregen 3 kinderen: binnen 5 maanden na hun huwelijk werd Labina - ook Alebina - geboren, daarna volgde Wilhelmina en op 1-6-1814 in Wijk (NB) werd Jan geboren. Na een huwelijk van 5 jaar is Blees Branderhorst overleden op 23-5-1815 in de gemeente Wijk en Aalburg. Hij was 31 jaar oud en liet een huisvrouw en 3 kinderen na.

21 september 2020

De carrière van zeeman Jacob Jacobse Stam uit Rotterdam

Zeeman Jacob Jacobse Stam werd remonstrants gedoopt op 25-8-1681 in Rotterdam als jongere zoon van Jacob Gerrits Stam (†1729) en diens eerste vrouw Joosje Pots (±1650-1682). De getuigen bij zijn doop waren Geertruit Gerrits (zijn tante) en Gerrit Stam (òf zijn oom òf zijn opa). De remonstranten (ook wel rekkelijken genoemd) waren een afsplitsing van de gereformeerde kerk. Rond die tijd was de remonstrantse kerk officieel verboden, maar werd in de praktijk wel gedoogd.
Jacob Jacobse Stam had o.a. een oudere broer Gerrit, gedoopt op 6-3-1675 in Rotterdam. Hun jongste zus, gedoopt op 5-12-1683 in Rotterdam, werd Joosje genoemd naar hun moeder, die waarschijnlijk kort na haar geboorte is overleden.
Jacob was slechts 4 jaar oud toen zijn vader als weduwnaar op 16-12-1685 is hertrouwd met Maertie Heindricks de Coninck, weduwe van Andries Gerritsz. Bij de zeereizen van Jacob Jacobse Stam worden zijn vader Jacob Stam en stiefmoeder Maertie Heindricks genoemd als begunstigden van zijn inkomsten.

Een fluitschip
Als 20-jarige voer Jacob Jacobse Stam op 25-4-1702 uit als konstabelsmaat op het fluitschip “Jerusalem” voor de V.O.C. kamer van Rotterdam. De “Jerusalem” was een 622-tonner (lengte 130 voet*, breedte 33 voet, holte 14½ voet). Het schip stond onder leiding van schipper Hendrik Bichon met 118 zeelieden en 45 soldaten aan boord.
De konstabel en zijn maat Jacob Stam droegen zorg voor het geschut en de munitie. Als de kanonnen niet gebruikt werden moesten ze zorgen dat ze stevig vastgebonden waren en niet tijdens een storm konden gaan rollen. Zij moesten regelmatig het kruid keren en de vaten heen en weer rollen om te voorkomen dat het kruid ging klonteren. Ook waren zij verantwoordelijk voor de handwapens aan boord, zoals kardoesen, handgranaten, stinkpotten, musketten, pistolen en degens.

Kaap de Goede Hoop
Na 5 maanden op zee deed de “Jerusalem” in Zuid-Afrika Kaap de Goede Hoop aan van 17 september tot 14 oktober. Op 14-1-1703 kwamen zij aan in Batavia (tegenwoordig Jakarta in Indonesië).
Reeds op 5-2-1704 voer Jacob Stam weer uit op de “Jerusalem”, maar deze keer onder leiding van schipper David Kodde. Aan boord waren 70 zeelieden, 21 soldaten, 5 ambachtslieden en 1 passagier. Dit keer deden ze de kaap aan van 17 april tot 10 mei en kwamen ze op 6-9-1704 aan in de Ooster-Eems in Groningen.

Jacob Jacobse Stam was zelf konstabel toen hij op 24-12-1704 vanaf Goeree uitvoer met het nieuwe fluitschip “Monster” voor de kamer van Rotterdam. De schipper was Jan Walburg en er waren verder 107 zeelieden, 54 soldaten en 2 passagiers aan boord. Na een reis van 5 maanden deden zij de kaap aan van 30 mei tot 18 juni. Zij kwamen op 10-9-1705 in Batavia aan. Op 30-6-1708 vertrok het fluitschip “Monster” naar Japan en verging toen in de Chinese Zee.
Gelukkig was Jacob Stam toen níet aan boord. Hij vertrok pas op 28-11-1708 uit Batavia met het fluitschip “Huis te Hemert” voor de kamer van Enkhuizen. Aan boord waren 65 zeelieden, 37 soldaten, 3 ambachtslieden en 11 passagiers. Dit schip deed de kaap aan van 11 maart tot 21 april en kwam op 10-8-1709 op Texel aan.

11 september 2020

De verdwenen Cornelia Stolk uit Rotterdam

De Cornelia Stolk in dit verhaal werd geboren op 23 februari 1800 in Rotterdam als tweede dochter van Abraham Stolk (1779-1833) en zijn eerste vrouw Cornelia Koppen. Cornelia Stolk trouwde op 19-jarige leeftijd op 19 mei 1819 in Rotterdam met Hendrik Zwartbol. Hij is geboren in Charlois op 8 februari 1798 en was de enige overlevende zoon van Cornelis Zwartbol en Anna van den Hoek. Hendrik Zwartbol had een ovaal aangezicht en blauwe ogen en zijn haar en wenkbrauwen waren bruin.

Cornelia Stolk en Hendrik Zwartbol kregen twee dochters in Rotterdam: Johanna Cornelia, geboren op 30 oktober 1819, en Cornelia Hendrika, geboren op 30 juli 1821. De oudste dochter trouwde, hoogzwanger, op 9 september 1840 in Rotterdam met Engelsman en weduwnaar Samuel Stead. Zij beviel reeds op 12 oktober van een dochter Cornelia Antonia Steed. Samuel Steed is vervolgens op 1 december 1841 in Rotterdam is overleden.
Bij de huwelijkbijlagen was een verklaring, waarin werd gesteld dat het huwelijk van de ouders van Johanna Cornelia ongeveer vijf jaar heeft geduurd en dat Cornelia Stolk in 1824 de echtelijke woning in stilte heeft verlaten, waarna nooit meer iets van haar is vernomen.

Hendrik Zwartbol, matroos der derde klasse, is overleden aan boord van Zijner Majesteits wachtschip Euridice op 29 augustus 1843 in Vlissingen. Een wachtschip – een schip van de wacht – is een drijvende kazerne in een marinehaven, voornamelijk voor de huisvesting van matrozen en mariniers. Voor de afwikkeling van Hendrik's erfenis gingen zijn dochters in 1850 op zoek naar hun moeder. Daartoe werden oproepen gedaan de krant.
Johanna Cornelia Zwartbol had intussen op 14 april 1843 in Rotterdam een buitenechtelijke zoon Johannes gekregen. Zij is 2 jaar later, op 14 mei 1845 in Rotterdam, hertrouwd met Jan Pieter Hamwijk (1821-1900), toendertijd werkzaam als werkman in een ijzerfabriek en wonend te 's-Gravenhage.
Haar jongere zus Cornelia Hendrika was werkzaam als schoonmaakster en bleef ongehuwd.

Nieuwe Rotterdamsche Courant, 20-12-1851

2 september 2020

Na een langdurig sukkelend leven - Arij van Prooijen

In de overlijdensadvertentie van Arij van Prooijen uit 1828 werd geschreven over "een langdurig sukkelend leven, van wege het gemis zijner voornaamste zintuigen". Daarbij werd benadrukt dat Arij eerder diverse nuttige functies had vervuld.

Rotterdamsche Courant, 18-11-1828

Arij van Prooijen werd gedoopt op 5-1-1749 in Strijen als jongere zoon van Hendrik van Prooijen en Lijntje Ariens de Graaf. De getuige bij Arij's doop was mijn voormoeder Maaijke Hendriks de Quartel. Arij's grootouders van moeder's zijde zijn waarschijnlijk Arijen Arijensz. de Graaf (1675-1741) en Lijsbet Teunisse Eellant (1674-1743). Arij had een broer Aart en zussen Adriana, Annigje en Lijsbeth.

Arij van Prooijen trouwde op 30-11-1776 in Strijen met Lijntje Steenbergen. Lijntje is gedoopt op 6-6-1745 in Strijen als dochter van Pieter Gerrits Steenbergen (1716-1769) en Aagje (Ver)Maas. Lijntje was eerder op 25-3-1768 in Strijen in ondertrouw gegaan met Arie Boer. Arie was gedoopt op 28-5-1741 in Strijen als zoon van Bastiaan Ariens Boer (1707-1778) en Bastiaantje Gerrits van Vliet (1706-1764). Het lijk van Arie Boer werd op 7-4-1773 in Strijen aangegeven door zijn broer Gerrit Boer.
Lijntje Steenbergen had 3 kinderen uit haar 1ste huwelijk. Met Arij van Prooijen kreeg zij nog 6 kinderen.