31 juli 2017

Gerrit Louwen Brand (1703-1742) overleed aan de pokken

Meestal wordt er geen reden van overlijden vermeld bij een begraafinschrijving, maar soms gelukkig wèl. Zo heerste er in 1742 een pokkenepidemie, die een aan mij verwant gezin trof. 

Gerrit Louwen Brand was gedoopt op 18-11-1703 in Ottoland als zoon van Laurens Gerritsz Brand en Maria Cornelis van der Wal. Gerrit woonde in Gijbeland, toen hij op 18-3-1728 in Brandwijk trouwde met Neeltje Goosen Nieuwpoort. Zij is een dochter van mijn voorouder Goosen Jacobsz. van de Nieuwpoort (±1642-±1707). Neeltje's moeder, Adriana Ariens, was als weduwe in 1708 hertrouwd met Cornelis Ariensz Blokland en had kinderen uit haar beide huwelijken. 

Gerrit Brand en Neeltje Nieuwpoort lieten 2 dochters dopen in Brandwijk: Adriana op 4-12-1728 en Marijtje op 29-1-1730. Neeltje Nieuwpoort, in haar leven huisvrouw van Gerrit Louwen Brandt, is vervolgens op 12-4-1742 in Brandwijk begraven met het beste kleed. Drie maanden later, op 31-7-1742, werd Gerrit zelf begraven in het beste kleed. Daarbij wordt vermeld dat hij aan de pokken is gestorven. 

Gerrit Louwen Brand is aan de pokken gestorven in juli 1742

Het begraafboek van Brandwijk vermeldt een maand later dat een kind van Gerrit Louwen Brand aan de pokken is gestorven. Aangezien Gerrit's oudste dochter Adriana Brand (1728-1789) op 3-2-1760 in Brandwijk trouwde met Cornelis Dirkse Stolk (1737-1817), moet het de jongste dochter, Marijtje zijn geweest, die dan op 12-jarige leeftijd aan de pokken is overleden. 

Een kind van Gerrit Louwen Brand is in augustus 1742 ten gevolge van de pokken overleden..

Pokken kwamen vroeger epidemisch voor en maakten grote aantallen slachtoffers in zowel de middeleeuwen als daarna. Rond de 30% van de besmette personen overleed aan de pokken. De ziekte werd gekenmerkt door hoge koorts en grote aantallen blaasjes op de huid, vooral op de ledematen.  

16 juli 2017

Het buitenechtelijke kind van Antonia de Jong (1834-98)

Op 18-1-1857 rond 9 uur 's morgens in 's-Grevelduin-Capelle beviel de 22-jarige dienstmeid Antonia de Jong van een gelijknamige dochter met hulp van de Capelse verloskundige Ahasuerus de Rooij (1833-1907). De aangifte op de 20e werd gedaan door de verloskundige en ook Antonia's oom Johannes de Jong (1814-1869) was bij de aangifte aanwezig. 

Het kerkgebouw van
's-Grevelduin-Capelle
Antonia de Jong sr. was zelf geboren op 16-5-1834 in 's-Grevelduin-Capelle als tweede kind en oudste dochter van mijn voorouders Adriaan de Jong (1804-1857) en Maria Rosenbrand (1808-1882). Haar jongste broertje, de als peuter gestorven Willem, was in 1853 geboren, toen Antonia al 19 was. Met haar zuster Johanna (1835-1901) scheelde Antonia echter maar 9 maanden in leeftijd.

Volgens de gezinskaarten was Antonia vanaf mei 1854 als interne dienstmeid werkzaam geweest bij het gezin van rijksontvanger Emilius Christoffel Hendrik Phaff (1803-1879) en diens tweede vrouw Johanna Gerharda Dankaarts (1806-1877). Tot het gezin behoorden twee zoontjes uit Emilius' tweede huwelijk, geboren respectievelijk in 1850 en 1852, en uit Emilius' eerste huwelijk een dochter en ook nog een zoon genaamd Emilius Maurist Adrianus Willem Phaff (1873), die op 5-5-1839 in Oirschot was geboren. Verder was Adrianus van Wijk uit Dussen vanaf 1-5-1855 tot 2-12-1856 als secretaris in dienst bij het gezin. In die tussentijd is hij op 9-8-1856 in Almkerk getrouwd. Er waren in 1856 dus 3 mannen in huis die mogelijk de vader van Antonia jr. zouden kunnen zijn: Emilius Phaff sr. en jr. en Adrianus van Wijk. 

Acte van overlijden van Antonia de Jong, 3 maanden oud.

Antonia de Jong jr. werd slechts 3 maanden en 6 dagen oud. Haar overlijden op 24-4-1857 rond 19:00 uur werd op de 26e aangegeven door Antonia's ooms Gerrit de Jong (1809-1890), veldwachter, en Johannes de Jong (1814-1869), arbeider. Het krijgen van een buitenechtelijk kind was een schande en het was waarschijnlijk mede daarom dat Antonia een dag na het overlijden van haar dochtertje naar Amsterdam vertrok. Daar werkte zij als dienstbode aan de Prinsengracht 681 en de Heerengracht 227.

Ondertussen trouwden Antonia's jongere zusters Johanna en Maria (1841-1917) resp. in 1858 en 1864. Op 25-5-1866 in Vrijhoeve-Capelle was het Antonia die trouwde met Arnoldus van Laarhoven. Arnoldus was 4 jaar jonger dan Antonia, want hij was in Vrijhoeve-Capelle geboren op 28-8-1838 als zoon van Johannes van Laarhoven en Cornelia Hoefnagel.

14 juli 2017

Gerrit Jillisse Vervoorn werd 96 jaar oud

Landbouwer Gerrit Vervoorn werd geboren op de 20e en gedoopt op de 22e april 1770 in Brakel als één van de 12 kinderen van Jillis Vervoorn en Adriaantje van Tongerlo. Gerrit trouwde op 16-10-1794 in Zuilichem met Helena van Wijk (1771-1826). Zij kregen de volgende kinderen: Elisabeth (1796-1831), Neeltje, Adriaantje, Hendrik (1806-26) en Jielis (1809-45). Jielis trouwde op 27-3-1829 in Brakel met Neeltje Matthijsse Vervoorn (1807-79) en kreeg 6 kinderen, waarvan 2 dochters de volwassen leeftijd bereikten. 
Gerrit Vervoorn was 55 jaar oud, toen zijn vrouw overleed, en toen hij 75 jaar oud was, had hij inmiddels al zijn kinderen overleefd. Tot op hoge leeftijd maakte hij lange wandelingen. Hij is op 96-jarige leeftijd overleden op 16-7-1866 in Brakel. 

Nieuwe Rotterdamsche Courant, 23-7-1866
Sources: RegionaalArchiefRivierenLand.nlWieWasWie.nlDelpher.nl.

Read this post in English here: Gerrit Jilisse Vervoorn reached the age of 96.

12 juli 2017

4 juli 2017

Martinus Abramsz de Sterke (†1735) uit Rotterdam

Martinus Abrams de Sterke en Lijsbet Pieters van der Heij lieten in de periode 1704-1707 in Rotterdam 3 kinderen dopen. De jongste, Lijsabeth, werd op 17-11-1707 gedoopt. Het gezin woonde toen in de Franckestraat.

Rotterdam
Een maand eerder, op 24-10-1707, was Martinus Abramsz de Sterke vanaf het eiland Goeree vertrokken voor de kamer van Delft als kwartiermeester op het spiegelretourschip “Vrijburg”. Martinus had de taak om de orde te handhaven tijdens het schaften en het ronddelen van warm eten. Als begunstigde van zijn verdiensten gaf hij zijn vrouw op: Lijsbet Pieters van der Heij.

Van 26-10-1707 tot 18-3-1708 deed de “Vrijburg” de haven van Portsmouth in het zuiden van Engeland aan, waar 18 mannen deserteerden. Het schip deed vervolgens Kaap de Goede Hoop in Zuid-Afrika aan van 24 juli tot 13 september 1708 en kwam op 2 december aan in Batavia (tegenwoordig Jakarta in Indonesië).

Een fluitschip
Martinus vertrok pas uit Azië, toen hij in Ceylon (tegenwoordig in Sri Lanka) op 22-12-1712 aanmonsterde op het fluitschip “Rijnestein”. Een fluitschip is schip met een vlakke bodem, een rond achterschip en 3 masten. De kaap werd ermee aangedaan van 17-2-1713 tot 10-4-1713 en Martinus keerde weer terug in Nederland op 22-8-1713. Ruim een jaar later, op 30-10-1714, liet hij een dochter Swaantje dopen in Rotterdam. Deze baby moest helaas op 19-12-1714 alweer worden begraven.

Martinus de Sterke is op 8-1-1735 in Rotterdam begraven. Zijn vrouw en 1 meerderjarig kind waren toen nog in leven en woonden in de Waterhondsteeg. Op 6 september van dat jaar trouwde dochter Lijsbeth de Sterke, als jongedochter van Rotterdam wonend in de Waterhondsteeg, met plaatsgenoot en weduwnaar Salomon Bouwman. Zij lieten kinderen dopen in Rotterdam, waaronder een zoon Marijnus op 20-4-1738. Lijsbeth is vervolgens als weduwe hertrouwd op 16-2-1751 in Rotterdam met de weduwnaar Otto Eekeloo uit Dordrecht.