27 oktober 2016

Pieter Kappetein werd in 1855 op zijn erf vermoord

Pieter Kappetein woonde onder Numansdorp. Op 6-8-1855 's morgens werd hij door één van zijn knechts, Cornelis Maaskant, met een mes in zijn buik gestoken. Daarop vluchtte Maaskant weg. De verwonde Kappetein was nog in staat om de - naar de plaats van het misdrijf toegesnelde - rechterlijke ambtenaren te vertellen wat hem was overkomen. Op 7 augustus bezweek hij onder hevige pijnen, 5 ouderloze kinderen nalatende. 

Bij zijn overlijden was Pieter Kappetein 48 jaar oud en weduwnaar van Maria Steenbergen. Zij waren getrouwd op 5-5-1841 in Strijen en kregen vervolgens 7 kinderen in Numansdorp: Arie op 27-1-1842, Johannes (2x), Bastiaan, Aart, Iefje Lijntje en Lijntje Iefje (1850-55). Maria Steenbergen is overleden op 11-7-1854 in Numansdorp. 

De burgemeester van Numansdorp wist te regelen dat de schuldige het eiland níet kon verlaten. Daardoor kwam men Cornelis Maaskant in Strijen op het spoor. Na zijn arrestatie bekende hij zijn misdaad.

De Constitutioneel: Nieuwe 's-Gravenhaagsche Courant, 2-12-1855

Op 1-12-1855 werd de zaak behandeld voor het Provinciaal Gerechtshof in 's-Gravenhage. Daarbij werd Cornelis Maaskant beschuldigd van moedwillige manslag. De advocaat generaal eiste een tuchthuisstraf van minimaal 5 en maximaal 20 jaar. De advocaat van de beklaagde trachtte aan te tonen dat er sprake was van provocatie en wees op - niet nader genoemde - verzachtende omstandigheden. Op donderdag 6 december volgde de uitspraak waarbij Cornelis Maaskant schuldig werd verklaard aan moedwillige manslag en veroordeeld werd tot een tuchthuisstraf van 15 jaar. 

Rotterdamsche Courant, 7-12-1855

20 oktober 2016

Wie zijn de ouders van Pieter van Kooten (†1809)?!

In 1786 in Numansdorp trouwde Heijndrina van Kooten met mijn oudgrootvader Leendert Cente Bos (1755-1830). Heijndrina was gedoopt op 17-2-1764 in Den Briel als oudste dochter van Pieter van Kooten en Hadewij van der Straten (1738-1803). Dat paar liet in 1766 een zoon Frans dopen in Schoonhoven. Vervolgens lieten zij de kinderen Willem, Frans en Ida in de periode 1770-76 dopen in Dordrecht. Tenslotte lieten zij op 29-10-1780 in Puttershoek nog een dochter Cornelia dopen. Pieter en Hadewij zijn dus een aantal maal verhuisd.

Hadewij stamde uit de Dordrechtse slagersfamilie Van der Straten. Zo werd haar vader Frans van der Straten (1705-1760) in 1723 in Dordrecht opgenomen in het vleeschhouwersgilde. Haar man, Pieter van Kooten, leverde in het voorjaar van 1763 in Den Briel vlees voor een rouwmaal. Hadewij's moeder was Ida Baars, die getuige was bij Hadewij's ondertrouw en bij een aantal dopen van haar kinderen. Bovengenoemde Heijndrina van Kooten kan dus naar een familielid van Pieter van Kooten zijn vernoemd.

Een mutueel testament van Pieter van der Kooten en Hadewij van der Straten, echtelieden wonende in Den Briel en gegoed beneden de 2000 gld., werd opgemaakt voor notaris Hendrik Kruijne op 12-2-1763. De langstlevende moest de kinderen opvoeden tot mondigen dage of eerder huwelijk en dan aan elk 2 zilveren ducatons uitkeren . De langstlevende werd voogd of voogdes met uitsluiting van de weeskamer. Getuige was ene Adolph Nieuwhuijs.

Ondertrouwinschrijving op 8-8-1762 in Dordrecht van Pieter van Kooten en Hadewij vander Straeten.

Waar   Pieter van Kooten  vandaan kwam is onduidelijk. Op basis van de ondertrouwinschrijving (hierboven) dacht ik eerst aan 's-Gravenhage, maar later realiseerde ik me dat ook Princenhage bij Breda een kans maakte. Echter, noch in 's-Gravenhage, noch in Princenhage kan ik rond 1735 in de doop- of trouwboeken een Willem of Pieter van Kooten vinden.

18 oktober 2016

Gerrit van den Bosch en Burgje Schoonderwoerd

Gerrit van den Bosch en Metje Stekelenburg trouwden op 16-2-1751 in Vleuten. Als getuigen hadden zij meegenomen "Piter te Pess en Nel v.d. Bosch". Een jaar later, op 26-2-1752 in Vleuten, lieten Gerrit Teunisse van den Bosch en Metje Stekelenburg een dochter Anna R.K. dopen, waarbij Nol van den Bosch getuige was. Zij lieten op 31-3-1763 in Vleuten een zoon Wilhelmus dopen. Getuige bij die doop was Mari van Eijk. Dit paar liet op 28-4-1767 in Vleuten een zoon Joannes dopen, waarbij Gerrid van Roejen getuige was.

Gerrit van den Bosch was weduwnaar van van Megthildis (Metje) Stekelenborg, toen hij op 19-10-1771 in ondertrouw ging met Burgje Schoonderwoerd. Zij trouwden op 12-11-1771 in Haarzuilens. Op 17-11-1772 in Vleuten lieten zij een dochter Anna dopen, waarbij Klaasje Witkamp getuige was. Aaltje Schoonderwoert was op 3-7-1774 in Vleuten getuige bij de doop van hun dochter Erkje. Op 23-9-1776 in Vleuten volgde de doop van een 3de dochter, Megtel, die in Haarzuilens was geboren. Getuige bij die doop was Arie van den Bosch.

Kort na de geboorte van haar dochter is Burgje Schoonderwoerd overleden, want Gerrit van den Bosch hertrouwde op 4-11-1777 in Haarzuilens met Jannigje van Zeelst/Seijst. Getuigen bij het huwelijk waren Rijk Otten en Mie Jaspers. Met Jannigje liet Gerrit op 11-2-1780 in Vleuten een dochter Metje dopen, die was geboren in het Spijksebos. Getuige bij de doop was Toon van den Bos.
 

7 oktober 2016

Klaas den Tuinder (1850-1920) uit Klaaswaal trouwde 3 maal

De Klaas den Tuinder in dit verhaal werd geboren op 11-5-1850 in Strijen als enig kind van Arie den Tuinder (1821-1851) en Maaike Boender (1827-1905). Zijn vader is binnen een jaar na zijn geboorte overleden. Klaas' moeder is 2 jaar later hertrouwde met Adrianus van der Mast, die weduwnaar was van Teuntje Boender.

Klaas den Tuinder is op 16-4-1874 in Oud-Beijerland getrouwd met Trijnte Sabel (1850-1888) uit Klaaswaal. Zij kregen de volgende kinderen: Maaike, Elizabeth, Arie, Dora (2x), Neeltje, Wouter (j†), Woutje (j†), Huibert, Trijntje (j†) en Anna (j†). Truijnte is op 11-4-1888 overleden.

Klaas is hertrouwd op 14-9-1888 in Klaaswaal met Evertje Selle, de 44-jarige dochter van Pieter Selle en Gerritje Wentinck. Evertje was eerder op 17-2-1865 in Oud-Beijerland getrouwd met Maarten Groeneveld uit Vlaardingen. Vervolgens had Evertje een grote hoeveelheid kinderen gebaard, maar alleen haar dochters Kornelia Pieternella en Gerdientje Groeneveld bleven in leven. In september 1887 zocht de commissaris van de politie in Dordrecht naar de verblijfplaats van "Evertje Selle, geboren te Oud- Beierland den 14 Augustus 1844, verlaten huisvrouw van Maarten Groeneveld". Op 30-11-1885 in Den Haag volgde haar echtscheiding. Zo kon zij 3 jaar later trouwen met Klaas den Tuinder.


Waar Evertje Selle verlaten was door haar 1ste man, lijkt zij zelf haar 2de man te hebben verlaten. Op 11-12-1900 werd haar huwelijk met Klaas den Tuinder door de arrondissementsrechtbank in Dordrecht eveneens door echtscheiding ontbonden, waarbij Evertje's woon- of verblijfplaats onbekend was.