De familie van zeeheld Jan de Liefde (†1673)

Johan of Jan Evertsen de Liefde (±1619-1673) was vice-admiraal van Holland en West-Friesland. Bij behoorde tot een geslacht van zeevaarders; de kapteins Sier de Liefde (±1615-1652) en Cornelis de Liefde (±1617-1673) zijn zijn oudere broers, zijn zoon is kapitein Pieter de Liefde (±1650-±1681), zijn vader Evert Henrickxsz de Liefde was equipagiemeester van 't collegie ter Admiraliteit en zijn oom Arent Henricxsz de Liefde was schipper van het schip "De Liefde".

Zeelheld Jan de Liefde  (†1673)

In juni 1644 werd Jan de Liefde benoemd tot kapitein bij de Admiraliteit van de Maze. Dat jaar vocht hij op de Middellandse Zee tegen Barbarijnse zeerovers uit Algiers en daarbij nam hij een kaperschip in. Kort daarna lukte hem dat ook tegen Duinkerker zeerovers. Met het schip "Dordrecht" deed Jan de Liefde in 1658 mee aan de Slag in de Sont.
Op 29-1-1665 werd Jan de Liefde aangesteld als waarnemend schout-bij-nacht, waarna op 15 juni de vaste aanstelling in die functie volgde. Tijdens de Engelse Oorlogen vocht Jan op het schip "Klein Hollandia" als tweede in bevel in het tweede eskader in de Slag bij Lowestoft.
Op 24-2-1666 werd Jan de Liefde bevordert tot waarnemend vice-admiraar van Holland en West-Friesland, waarna hij op 5 september tot vice-admiraal werd benoemd. Tijdens de Tocht naar Chatham veroverde Jan de Liefde het Engelse vlaggenschip "HMS Royal Charles" en kreeg daarvoor een gouden ereketting met medaille.
Tijdens de Derde Engels-Nederlandse Oorlog nam hij deel aan alle 4 de grote zeeslagen. Tijdens de Eerste Slag bij het Schooneveld raakte hij door een spliter aan zijn voorhoofd gewond. Uinteindelijk sneuvelde Jan de Liefde in de Slag bij Kijkduin op 21-8-1673. Zijn broer Kees raakte in hetzelfde gevecht zwaar gewond. Zijn zoon Pieter de Liefde was in die slag vlaggenkapitein van het schip "De Zeven Provinciën".

Genealogie
Het zeemansgeslacht De Liefde begint met Jan's grootvader, schipper Henrick Jans van Wevelinchoven, ook Stalp genaamd. In 1595 komt hij voor als schipper op "De Coninck David", waarmee hij naar Lissabon en Italië geweest was. Henrick Jans trouwde op 23-12-1584 in Rotterdam met Geertge Everts. Henrick Jansz. Stalp werd in juli 1614 in Rotterdam begraven. 
Van Henrick Jans zijn 6 kinderen bekend: 

1 Evert Henricx van Wevelinckhoven bijgenaamd de Liefde. Zie hieronder 1.1.

2 Arent Henricx de Liefde werd geboren in Rotterdam, waar hij op 20-1-1630 trouwde met plaatsgenote Cornelia Cornelisdr. Zij kregen de kinderen Hendrik en Geertruijt. Arent was in 1634 schipper van het schip "De Liefde". Hij is relatief jong overleden. Zijn weduwe is in Rotterdam op 4-2-1642 hertrouwd met Abraham Claasesen van der Penning, die weduwnaar was van Aeltien Leenderts van Langelaer. Kinderen van Arent en Cornelia: Hendrik, Anthonis, Cornelis en Geertruijt.

3 Johannes (Jan) Henricks van Wevelinckhoven. Hij wordt in 1621 genoemd in het testament van zijn zus Neeltgen.

4 Atelijtge Henricx van Wevelinckhoven is geboren omstreeks 1595. Zij trouwde op 10-2-1619, als weduwe van Antonij Jaspersz., met Steven Rutten Brouckman, j.m. uit Jülich in Duitsland of Hasselt in België, waar hij rond 1586 is geboren. Steven Rutten was brouwersknecht in "De Roode Leeuw". Zijn begraven werd aangegeven in Rotterdam op 8-10-1651. Atelijtge was op 1-4-1652 in Rotterdam getuige bij de doop van Athalia Cornelisdr. Gouwenaer en tradt op als pleegmoeder van haar tantezegger Geertruijt Gerritsdr. Ruijttevelt. Atelijtge is overleden vóór augustus 1659.

5 Pieter Henricxsz van Wevelinckhoven is geboren omstreeks 1597. Peter Henricxz Stalp, oud 24 jr., cajuytwachter, wordt op 16-3-1622 in Rotterdam vermeld. Rotterdam, 1-6-1649: "Pieter, oppercoopman van de Oostindise Compaignie te Coppenhaven is namens de koning van Denemarcken uitgevaren en op de reis overleden". Aang. begr. van Pieter de Liefde was op 16-1-1650 in Rotterdam.

6 Cornelia Hendricx (Neeltgen Heijnrikxdr) de Liefde is geboren vóór 1600. Zij gebruikte aanvankelijk de achternaam Van Wervelinckhoven. Zij trouwde vóór 1622 in Schoonhoven met Gerrit Teunisz. Ruijttevelt, die is overleden vóór juni 1649. Neeltgen en Gerrit woonden in Nantes in Frankrijk, terwijl hun dochter Geertruijt bij Neeltgen's zus Atelijtge werd opgevoed.

~

1.1 Evert Henricx van Wevelinckhoven bijgenaamd de Liefde, trouwde op 2-10-1612 in Rotterdam als j.m. met j.d. Maertge Sieren. Zij is geboren omstreeks 1590 en haar begrafenis werd aangegeven op 9-11-1659 in Rotterdam. Dit echtpaar maakte een aantal testamenten. Evert van Wevelinchoven, bijgenaamd de Liefde, commandeur, liggend voor een fortresse in Oostindien, wordt op 1-6-1649 vermeld. Op 22-5-1651 wordt equipagemeester Evert Hendricx de Liefde genoemd als schoonvader en brog van Cornelis Gouwenaer. Als equipagemeester had Evert het opzicht over alle schepen der admiraliteit en alles wat zich daarop en daarin bevond. Evert Hendricx is begraven omstreeks 6-10-1652 in Rotterdam.

Van Evert Henricx zijn mij 9 kinderen bekend: 

1 Rogier (Sier Evertsz) de Liefde. werd geboren rond 1615. Hij ging op 21-6-1637 in Rotterdam in ondertrouw met Catharina Davidts (Trintge Davets) de Vries, waarna zij in juli in Hoorn trouwden. Zij werd geboren omstreeks 1615 en was in 1656 nog in leven. Zij was een dochtersdochter van wijlen Sijmon Hijch, burgemeester van Hoorn. Op 29-2-1638 vocht Sier de Liefde een zeeslag uit nabij Duinkerkeken. Hij was ook bij de Zeeslag in Duins onder Tromp en in 1639 bij het eskader van Witte de With. Zier Evertsz de Lieffde was in het voorjaar van 1648 kapitein ten oorlog ter zee in dienst van de Verenigde Provinciën. Sier is uiteindelijk gesneuveld bij gevechten en zijn begrafenis werd aangegeven op 22-12-1652 in Rotterdam. Sier is de vader van Heijndrick Zierensz. de Liefde en Sier Siersz. de Liefde.
2 Heinderick de Liefde. In mei 1632 voer Hendrick uit vanaf Texel naar Nieuw-Nederland. Bij aankomst aldaar was hij nog in leven.

3 Cornelis Evertsse (Kees) de Liefde is rond 1617 geboren in Rotterdam. In 1644 was Kees de Liefde beurtschipper op de vaart tussen Rotterdam en Amsterdam. Tijdens de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog werd hij op 17-3-1666 benoemd tot buitengewoon kapitein bij de Admiraliteit van de Maze. Hij vocht in de Vierdaagse Zeeslag als vlaggekapitein. Op 4-2-1667 promoveerde hij tot kapitein in vaste dienst. Tijdens de Tocht naar Chatham commandeerde hij het schip "Wassenaar". Tijdens de Derde Engls-Nederlandse Oorlog vocht Kees de Liefde tijdens de Slag bij Solebay op het schip de "Rotterdam". Bij de Slag bij Kijkduin op 21-8-1673 sneuvelde zijn broer Johan en raakte Kees de Liefde zwaar gewond, waarna hij op 25 september in Rotterdam is overleden. Kees de Liefde is op 11-2-1646 in Rotterdam getrouwd met Maria Heijndericx. Van hen zijn mij de volgende kinderen bekend: Everard, Anna, Maria, Adriana, Cornelia, Geertruijt, Heijndrick en Johan (1667-1700).
4 Adrijaen Evertsse de Liefde. Zijn ouders noemden hem in hun testament "hun kreupele zoon Adriaen Everts". Adrijaen ging op 25-5-1649 in Rotterdam in ondertrouw met Cornelia Post. Zij werd gedoopt in Delft op 10-3-1626 als dochter van kapitein Robbrecht Baerthoutssz. Post. Adrijaen en Cornelia kregen de volgende kinderen: Geertruijt (gehuwd met Jacobus Sandtvliet en moeder van kinderen genaamd Knelia en Adriaen), Dirck, Evert, Areijaentge, Adriana, Zier, Robbregt, Anna en Maria de Liefde.
5 Johan (Jan Evertsen) de Liefde. Zie hieronder 1.1.5.

6 Evert Evertsen de Liefde vertrok naar Indonesië.

7 Geertruijt (Geertruijtge Everts) de Liefde is gedoopt op 23-3-1623. Geertruijt benoemt op 2-9-1661 tot haar erfgenaam haar broer Johan Evertsz. de Liefde [nr. 1.1.5], capiteyn ten oorlog op zee, of - bij vooroverlijden - zijn zoon Pieter Jansz de Liefde [nr. 1.1.5.1]. Haar kleding en goederen zijn voor haar zusters en andere broers en voor haar neef Adriaen Gouwenaer, de zoon van haar overleden zuster. Geertruijt was getuige bij dopen van een aantal neefjes en een nichtje. Ook zorgde zij voor haar oude moeder. 

8 Ariaentge Everts de Liefde zal zijn geboren rond 1625 in Rotterdam. Cornelis Gouwenaer, jonggeselle, sluit op 3-11-1649 een contract van huwelijksvoorwaarden met Ariaentge Evertsdr de Liefde, wonend aan de noordzijde van de Nieuwehaven in Rotterdam. Cornelis is geboren rond 1629 in Rotterdam als zoon van Adrijaen Cornelis Gouwenaer en Barbertge Jans Strijenaer, die op 13-8-1628 in Rotterdam zijn getrouwd. Cornelis is overleden tussen april 1656 en juli 1558. De kinderen van Ariaentge en Cornelis Gouwenaer heten Athalia, Arien, Evert en Heinerick. 

9 Marchelis Evertsz de Liefde is geboren omstreeks 1630. Marcelis de Liefde, 21 jaar en schipper op het schip "De Liefde", legt op 20-4-1652 een verklaring af. Marchelis Evertsz de Liefde, jonggesel, commandeur op een brander, maakt op 8-11-1652 een testament, waarin hij zijn moeder, Maertge Sierendr., en zijn ongehuwde zuster Geertruijt noemt. Zijn begraven werd aangegeven op 9-3-1653 in Rotterdam. Hij werd ongeveer 23 jaar oud.

~

Rotterdam in de 17e eeuw

1.1.5. Johan (Jan Evertsen) de Liefde (foto rechtsboven) werd rond 1619 in Rotterdam geboren. Zijn carrière als vice-admiraal werd hierboven al beschreven. Jan trouwde op 28-1-1646 in Rotterdam met Annetje de Wit, dochter van Pieter de Wit, eertijds schout van Kralingen. Capiteijn Johan de Liefde bekent op 23-10-1652 dat hij 600 gulden schuldig is aan Arien Dircxz Codé, die deze aan De Liefdes vrouw Annetgen de Wit geleend heeft. Annetgen werd op 18-10-1654 in Rotterdam begraven. 
Jan de Liefde is in Rotterdam op 19-1-1667 hertrouwd met Adriana van Lodesteijn. Zij is geboren op 29-4-1642 en gedoopt op 1-5-1642 in Delft en overleden op 19-3-1679 en begraven op 28-3-1679 in Rotterdam. Met haar tweede echtgenoot, Brienen Manson, heeft Adriana nòg een dochter gekregen.
Jan de Liefde sneuvelde op 21-8-1673 in de Slag bij Kijkduin en zijn begraven werd aangegeven op 24-3-1652, waarna hij werd begraven in de Grote Kerk van Rotterdam. Later kreeg hij een praalgraf in de vorm van een verhoogde grafzerk, maar dit graf is verloren gegaan bij het bombardement van 14-5-1940. 
Van Jan de Liefde zijn mij 4 kinderen met naam bekend: 
1 Pieter Jansz de Liefde. Zie hieronder 1.1.5.1.
2 Emmetgen Jans de Liefde is gedoopt op 7-3-1652 in Rotterdam.
3 Anna de Liefde is gedoopt op 1-8-1668 in Rotterdam en aldaar begraven op 17-2-1670.
4 Adriaen de Liefde is gedoopt op 24-11-1671 in Rotterdam en aldaar begraven op 19-12-1672.
~
1.1.5.1. Pieter Jansz de Liefde is geboren omstreeks 1650 in Rotterdam. In 1673, tijdens de Slag bij Kijkduin, waarbij zijn vader sneuvelde, was Pieter de Liefde vlaggenkapitein van het linieschip "7 Provinciën". Pieter ging op 19-4-1676 in Rotterdam in ondertrouw met Marija van der Does. Pieter strandde in 1681 met zijn schip "De Wassenaar' bij het eiland Minorca en kwam daarbij jammerlijk om. Maria van der Does is op 26-5-1683 in Rotterdam hertrouwd met Samuel van der Laan/Lanen, weduwnaar van Cornelia Dirkx uit Haarlem. Met hem kreeg zij nog de kinderen Pieter en Jacoba Sharlotte. Marija van der Does werd rond 27-9-1686 begraven in Rotterdam, waarbij de klokken 3 uren werden geluid. Zij werd bijgezet in de graftombe van haar schoonvader. Marija is een kleindochter van Willem van der Does (1547-1624), die wordt vermeld in het Nederlandse Adelsboek van 1942. 
Van Pieter Jansz. de Liefde zijn mij 3 kinderen bekend: 

1 Johan de Liefde is gedoopt op 8-2-1678 in Rotterdam met getuigen Franssoeis Poppe en Adriana van Lodesten. Hij is in Rotterdam begraven op 2-6-1678.

2 Jan Pietersz de Liefde is gedoopt op 10-10-1679 in Rotterdam met getuigen Franchois Poppe, Maria de Liefde en Catharina van der Does.

3 Jacob Pietersz de Liefde is gedoopt op 15-12-1680 in Rotterdam met getuigen Francois Poppe, Charlotte van Kinschot, Roelant van Kinschot en Machdaleena van Poppe. Eén van de getuigen was raetsheer in de Hoge Raad en één was "ekipagie meester". Jacob is vernoemd naar zijn grootvader van moederszijde.
Kinderen van Pieter de Liefde werden begraven op 17 augustus en 28 oktober 1682.

Bronnen: Stadsarchief Rotterdam, Wikipedia, Huygens.knaw.nl, dr. H.C.H. Moquette, Schutte:“Van Wevelinckhoven en De Liefde” in de Ned. Leeuw 1982.