Aart Bestebroer (1824-85) mishandelde de veldwachter

Aart Bestebroer werd geboren op 11-10-1824 in de Sint Anthoniepolder als oudste zoon van Willem Franse Bestebroer (1725-1867) en zijn eerste vrouw Aagje in 't Veld (1804-1840). Aart's grootouders van vader's zijde zijn Frans Bestebroer en Hadewei Kleijnendorst (1754-1831), die ook voorouders van mij zijn. Na hem volgden nog 9 kinderen. In 1842 is Willem Bestebroer hertrouwd met Jannigje Barendrecht (1809-1893). Toen was Aart inmiddels 17 jaar oud.

De kerk van de
Sint Anthoniepolder

Aart trouwde op 30-4-1851 in Maasdam met Cornelia de Regt (1823-1854), dochter van landmansknecht Klaas de Regt en diens vrouw Adriana Jabaaij uit Maasdam. Cornelia baarde een jong gestorven zoontje en een dochter Aagje (1853-1880). Slechts 17 dagen na de geboorte van Aagje is Cornelia overleden. Hun huwelijk had slechts 2 jaar en 8 maanden geduurd.

Vijf jaar later, op 7-5-1858 in Maasdam, is Aart hertrouwd met Maria Steenbergen. Zij was geboren op 14-2-1836 in Strijen als dochter van Adrianus Steenbergen en diens eerste vrouw, Anna Dolk. Maria's eerste kind, Anna Wilhelmina, werd geboren in de Sint Anthoniepolder op 13-9-1859. Haar tweede kind volgde op 28-6-1862. Tussen die 2 geboorten zat een periode van 2 jaar en 9 maanden.

Voor die kinderloze periode is een verklaring te vinden. De Sint Anthoniepolder is een gehucht gelegen langs een dijk binnen de toenmalige gemeente Maasdam in de Hoeksche Waard. Daar was rond die tijd eigenlijk maar één A. Bestebroer te vinden, namelijk Aart, die van beroep landbouwer en vlasser was. Vlasboer A. Bestebroer werd op 21 maart 1860 voor de arrondissements-rechtbank te Dordrecht gedagvaard wegens het mishandelen van C. Roos, de veldwachter van de gemeente Maasdam. De mishandeling had plaats gehad in de zwingelkeet* van de beklaagde.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant, 26-3-1860

Een groep arbeiders in dienst van de beklaagde waren bij de mishandeling aanwezig geweest: C. Volderman, A. Slitsbroek en J. Bouwman. Zij werden gedagvaard. Aanvankelijk hielden zij halstarrig vol - waarschijnlijk in de hoop op baanbehoud - niets van de mishandeling te hebben gezien. Daarom werd tegen elk van hen een bevel tot in-hechtenis-neming verleend en werd de rechtzaak uitgesteld. Al snel daarna hebben Volderman en Slitsbroek toegegeven dat zij wel degelijk getuigen waren geweest van de mishandeling.

Nieuw Amsterdamsch Handels- en Effectenblad, 19-5-1860

Bij de Hooge Raad der Nederlanden werd A. Bestebroer in september 1860 veroordeeld tot een cellulaire gevangenisstraf van één jaar. Als we daarbij rekening houden met het voorarrest, dan kan A. Bestebroer in maart 1861 zijn vrij gekomen. Maar zelfs met een vrijlating pas in september 1861, zijn er nog steeds 9 maanden over tot aan de geboorte van het tweede kind uit zijn tweede huwelijk.

Uit dat tweede huwelijk van Aart Bestebroer werden in totaal 12 kinderen geboren, maar slechts 5 dochters en 1 zoon bereikten de volwassen leeftijd: Anna Wilhelmina (1859-1892), Wilhelmina Adriana (1864-1910), Josina Cornelia (1868-1930), Adrianus Cornelis (1873-1945), Cornelia Jannetje (1876-1898) en Adriaantje Jozina (1880-1905). 
Aart Bestebroer is overleden in de Sint Anthoniepolder op 4-11-1885. Zijn weduwe verdiende enige tijd de kost als winkelierster. Uiteindelijk is zij overleden in 's-Gravendeel op 8-6-1896. Hun jongste twee dochters verhuisden daarna naar Rotterdam.

* Zwingelen was een bewerking van vlas waarbij het gebroken, harde omhulsel van de stengel verwijderd werd. 

Bronnen: Delpher.nl, Archieven.nl, WieWasWie.nl.