Marinis van der Vliet overleed op zee in 1854

Volgens de overlijdensakte, opgemaakt op 26 mei 1852 in Sint-Annaland, is Marinis van der Vliet op 25-jarige leeftijd op 12 februari van dat jaar op zee overleden. Volgens verklaringen in een bijlage is “ligtmatroos” Marinis van der Vliet overboord geslagen en verdronken. Hij was ongehuwd. Als zijn ouders staan vermeld: schipper Ewout van der Vliet en zijn vrouw Catharina (“Kaatje”) Hoek (1790-1886). Dat echtpaar heeft inderdaad een zoon Marinis die is geboren op 23 juli 1826 in Sint-Annaland. Hij was 25 jaar oud ten tijde van het noodlottige ongeluk.

Afschrift van de verklaring op de akte van overlijden, afgegeven door de gezagvoerder van het Nederlands Kofschip "Johan Gerard", zeilende op 55 graden 46 minuten noorderbreedte en 3 graden 20 minuten lengte oost van Greenwich, den twaalfden dezes jaars, enz.

Aangifte van het overlijden op zee van Marinus van der Vliet in 1852

Bij het huwelijk van Kaatje van Male (25) met schippersknecht Martinus van der Vliet (31) op 28 december 1860 in Sint-Annaland, staan Ewout van der Vliet en Kaatje Hoek vermeld als de ouders van de bruidegom. 
Dit echtpaar krijgt in Sint-Annaland een zoon Ewoud op 3 mei 1861 en een zoon Jan op 24 september 1862, die is vernoemd naar de vader van Kaatje van Male. Kaatje is reeds op 27-jarige leeftijd overleden in Sint-Annaland op 3 oktober 1862. Schipper Martinus van Vliet, weduwnaar van Kaatje van Male, is overleden op 17 december 1894 in Herkingen. Als zijn ouders staan weer Ewoud van Vliet en Catharina Hoek vermeld.

Het bleek dat schipper Ewout van der Vliet en zijn vrouw Kaatje Hoek in Sint-Annaland zowel een zoon Marinis kregen, geboren op 23 juli 1826, als een zoon Martinus, geboren op 9 januari 1829. De eerste verdronk op 25-jarige leeftijd, die tweede trouwde en werd 65 jaar oud. 

Bronnen: WieWasWie.nl, ZeeuwsArchief.nl.

De geannuleerde verloving van Pieternella Vos (1778-1847) in Capelle

Mijn oudmoeder Pieternella Jacobs Vos werd hoogstwaarschijnlijk gedoopt op 20 december 1778 in 's Grevelduin-Capelle als enig kind van Jacobus Vos en Johanna de Rooij. Jacobus Vos werd op 18 november 1783 in Vrijhoeven vermeld als weduwnaar van Johanna Cornelisse de Rooij. Jacobus is hoogstwaarschijnlijk gedoopt op 5 juli 1733 in 's Grevelduin-Capelle als zoon van Antonij Vos en Pieternel van Sprang, waarmee Pieternella naar haar grootmoeder van vader's zijde is vernoemd.

In 1799 beloofde Pieternella Vos aan Johannes van der Schans dat zij met hem zou trouwen. Johannes was gedoopt op 2 april 1775 in 's-Grevelduin-Capelle als zoon van Peter Willems van der Schans en zijn vrouw Johanna de Leeuw (1731-1807). Pieternella heeft echter spijt gekregen van deze trouwbelofte.

Op 8 maart 1800 compareerden voor Adrianus Vermeulen, notaris te Besoijen:

• Johannes Peterse van der Schans, jongman won. te S'Grevelduijn Cappel, geadsisteert met zijnen voogd Cornelis van der Schans, woonende te Groot Waspik, ter eenre, en
• Pieternella Vos, woonende mede te S'Grevelduijn Cappel, geadsisteerd met Willem Rosenbrand, tans president van de municipaliteit te S'Grevelduijn Cappel, [..] op versoek van haare vader Jacobus Vos en dezelve Jacobus Vos, alzoo represent, ende ter andere zijde.

Zij gaven te kennen dat de comparant, ter eenre, en de comparante, ter andere zijde, een onderlinge, schriftelijke trouwbeloften hadden gedaan tot het aangaan van een huwelijk in de maand maart in het afgelopen jaar 1799.
Op 22 februari 1800 had Pieternella Vos voor en ten overstaan van de municipaliteit van 's Grevelduin-Capelle zich ten huwelijk doen aantekenen met Pieter Rosenbrand, minderjarig jongman, wonende te 's Grevelduin-Capelle. En daarvan is op de 23ste de eerste proclamatie gedaan. De comparant, ten eenre en geassisteerd als boven, maakte daar bezwaar tegen. Daarop heeft de tweede huwelijks proclamatie op zondag de 2e maart geen voortgang gehad, maar is opgehouden.
De comparanten zijn "als goede vrienden" op 4 maart 1800 onderling overeengekomen dat de comparanten elkander zullen ontslaan van de mondelinge trouwbeloften die zij elkaar hebben gegeven. En dat de comparante, Pieternella Vos, aan de comparant, Johannes van der Schans, voor de verbreking en vernietiging van de trouwbelofte betaalt de somma van twaalf honderd gulden hollands.

Pieternella Vos betaalde Johannes van der Schans voor het verbreken van hun trouwbelofte

Pieternella's gedumpte verloofde, Johannes van der Schans, is op 16 maart 1806 in 's Grevelduin-Capelle alsnog met een Pieternella getrouwd. Zijn welwillende bruid was Pieternella Snaphaan (1784-1858), afkomstig uit Loon op Zand. Zij kregen een zoon Peter op 12 oktober 1808, die is gedoopt op de 16e te 's Grevelduin-Capelle. Rond 1809 moet Johannes zijn overleden, want zijn weduwe ging in juli 1810 in ondertrouw met Adrianus de Rooij (1781-1857) uit Sprang.

Na het afkopen van Johannes van der Schans, kon Pieternella's huwelijk met Pieter Rosenbrand doorgaan. Zij trouwden op 9 maart 1800 in 's Grevelduin-Capelle. Pieter was aldaar gedoopt op 16 maart 1777 als enige zoon van mijn dubbele voorouders Cornelis Janse Rosenbrand (1741-1795) en Catharina Peters van Campen (1743-1835).
Met Pieter kreeg Pieternella in de periode 1801-1822 maar liefst 10 kinderen, waarvan slechts de helft de volwassen leeftijd bereikten: Cornelis (1801-1878), Johanna (1806-1835), Maria (1808-1882), Willem (1816-1852) en Pieternella (1822-1887).
Pieter Rosenbrand overleed op 45-jarige leeftijd op 8 juli 1822 in Capelle (NB). Zijn weduwe Pieternella Vos overleefde hem 24 jaar en overleed aldaar op 18 maart 1847, 68 jaar oud. Slechts 3 van haar kinderen waren toen nog in leven.

Bronnen: Salha.nl (met name akte nr. 56 van inv. nr. 80, blz. 56/254) en RegionaalArchiefTilburg.nl.

Het korte huwelijk van Maria de Korte in Sint-Maartensdijk

Maria de Korte was afkomstig uit Poortvliet op Tholen, toen zij op 7 maart 1730 in Sint-Maartensdijk trouwde met Anthonie Sturmesant. Hij is gedoopt op 14 augustus 1701 in Sint-Maartensdijk als zoon van Hendrick Abrahamsz Sturmesant en Adriaantje Jacobs Koecke. De getuigen bij Anthonie's doop waren Cornelis Sturmesand en Jelijna Sturmesand.

Van Maria is geen doopinschrijving bewaard gebleven. Op basis van de inschrijvingen bij de weeskamers is er toch wel wat over haar te vinden.
Bij de weeskamer van Poortvliet op 6 mei 1701 werd een inventaris opgemaakt van de nagelaten boedel van wijlen Wouter Nattegarste ten bate van zijn weduwe Lijsbet Marinis Geuse. Zij werd hierbij geassisteerd door haar bruidegom Andries de Korte. Uit haar huwelijk met Wouter Nattegarste had Lijsbet op dat moment 2 overlevende kinderen: Marinis van ongeveer 3 jaar oud en Wouterijntje van ongeveer 1 jaar oud.
Bij de weeskamer van Sint-Maartensdijk compareerde op 27 februari 1733 Anthonie Sturmesant, weduwnaar van Maria de Korte, met een briefje van Marinis de Korte, als oom van de kinderen van Maria en Anthonie: Heijnderick, ongeveer 2 jaar oud, en Elizabet, 5 maanden oud.
Bij de weeskamer van Sint-Maartensdijk op 26 april 1749 compareerde Gerard Smit, weduwnaar van wijlen Elisabet de Korte, die verklaarde geaccordeerd te zijn met Marinis de Korte, de oom maternel van zijn 2 bij Elisabeth verwekte kinderen, Pieter en Cornelis.

Uit bovenstaande weeskamer inschrijvingen kunnen we concluderen dat Maria de Korte een broer Marinis had en een zus Elisabeth en dat hun ouders hoogstwaarschijnlijk Andries de Korte en Lijsbet Marinis Geuse zijn. Elisabeth de Korte was - voor haar huwelijk met Gerard Smit - getrouwd geweest met Abraham de Four en bij haar beide huwelijken wordt vermeld dat zij afkomstig was uit Strijenham, een buurtschap gelegen aan de Oosterschelde ten zuiden van de plaatsen Tholen en Poortvliet.

Maria de Korte en Anthonie Sturmesant lieten hun zoon Hendrik dopen op 11 maart 1731 in Sint-Maartensdijk met getuigen Abraham Sturmesant en Barbera Lambregts. Hun dochter Elisabeth zal rond september 1732 zijn geboren. Het overlijden van Maria de Korte is aangegeven in oktober 1732 in Sint-Maartensdijk. Haar huwelijk heeft ongeveer 1 jaar en 7 maanden geduurd.

Zicht op Sint-Maartensdijk