Krijna Onversaagt (1856-1928) en Adam Weda (1850-1930)

Krijna Onversaagt is geboren op 11-1-1856 in Numansdorp als dochter van Daniël Onversaagt (1821-1869) en diens eerste vrouw Jaapje Schilperoord.
Krina's grootvader, bouwknecht Daniël Onversaagt sr., was opgegroeid als kostkind in het Aalmoezeniersweeshuis te Amsterdam. Hij trouwde in 1816 in Numansdorp met Lijsbeth Hagedoorn en werd in 1821 vader van Daniël jr., de vader van Krijna. Andere kinderen uit dat gezin waren Joost, Dirk, Jan (1860-1934), Aagje en Elizabeth.

Krijna zelf had nog een volle broer Jan Onversaagt (1860-1934). Hun moeder Jaapje Schilperoord is overleden in Numansdorp op 27-4-1862, toen Krijna nog maar 6 jaar oud was. Hun vader is op 15-3-1863 in Numansdorp hertrouwd met Teuna Por (1832-1887) en kreeg met haar nog de overlevende kinderen Hendrik (1864-1930) en Daniël (1867-1945). Krijna was 13 jaar oud, toen ook haar vader Daniël overleed op 14-5-1869, 48 jaar oud.

Strijen

De ongehuwde Krijna Onversaagt was 21 jaar oud toen zij in Strijen op 18-3-1877 's morgens rond 7 uur beviel van een zoon Daniël, vernoemd naar haar vader. De geboorte werd op de 19e aangegeven door geneesheer Izak Korteweg.
Een jaar later, op 11-5-1878 in 's-Gravendeel, is Krijna getrouwd met boerenarbeider Adam Weda. Hij is geboren op 21-1-1850 in 's-Gravendeel als zoon van Cornelis Weeda (1818-1871) en zijn vrouw Neeltje Palsrok (1823-1890).
Adam en Krijna kregen samen 11 kinderen in de periode 1879-1901. Na zo'n tien jaar huwelijk werd Krijna's zoon Daniel bij Koninklijk besluit van 22-4-1888 gewettigd als kind van Adam Weda. Daniel zal echter níet echt een biologische zoon van Adam zijn geweest, want dan was hij wel meteen bij het huwelijk gewettigd.

De natuurlijke vader van Caatje Stolk Vliegenthart

Caatje Stolk Vliegenthart werd geboren in IJsselmonde op 4-11-1812 's nachts rond half één als buitenechtelijke dochter van de 23-jarige “boere meijd” Elizabeth Vliegenthart. Elizabeth is zelf een dochter van Jan Vliegenthart en Maria Sparreboom, die worden vermeld in Caatje's trouwacte. Maria Sparreboom, laatst weduwe van wijlen Jan Vleghaar, deed ook de aangifte van de geboorte van Caatje en verklaarde toen niet te kunnen schrijven. Ook aanwezig bij de aangifte was vroedmeester Izaak Wuijster, die wel zijn handtekening zette.

Caatje's grootmoeder Marijtje Hendriks Sparreboom is - als minderjarige dochter, geboren in Ridderkerk - op 11-10-1782 in IJsselmonde in ondertrouw gegaan met meerderjarige jongeman Jan Vliegenthart (ook: Vlieg In 't Hart), geboren in Hendrik-Ido-Ambacht. Zij kregen samen 11 kinderen in de periode 1783-1802. Hun dochter Elisabeth Vliegenthart lieten zij Nederlands Hervormd dopen als Lijsbet op 18-10-1789 in IJsselmonde met doopgetuige Neeltje Huisert. Zij was geboren op de 15e. Haar vader Jan Vliegenthart is overleden op 4-4-1803.
Jan's weduwe Marijtje Sparreboom heeft zich op 23-6-1804 pro deo aangegeven om te trouwen met Jan Vleggaar(d), weduwnaar van Marija Naaktgeboren. Zij trouwden op 16 juli. Ruim een jaar later, op 12-9-1805, beviel Marijtje van haar jongste zoon, die zij op de 15e in IJsselmonde lieten dopen met de naam Leendert. Opnieuw weduwe geworden, is Marijtje Sparreboom als laatste getrouwd met Paulus Boer. Hij is overleden op 23-2-1818 in IJsselmonde, 65 jaar oud. Marijtje Sparreboom is overleden op 12-1-1820 in IJsselmonde, “omtrent 57 jaar” oud.

Caatje's moeder Elizabeth Vliegenthart is op 27-jarige leeftijd op 26-6-1817 in IJsselmonde getrouwd met de 31-jarige Willem Johan Lodewijk Westendorp, afkomstig uit Gendringen. Zij kregen samen nog 6 kinderen met de namen Theodora (1817-98), Jan (j†), Gerrit (1822-92), Maria (2x j†) en Pieter.
Elizabeth Vliegenthart is overleden in IJsselmonde op 16-6-1830 rond half 11 's morgens en was toen bijna 41 jaar oud. Haar oudste dochter Caatje was toen 17 jaar oud. Elizabeth's weduwnaar Willem Westendorp is 63 jaar oud geworden en overleden op 20-7-1849 in IJsselmonde.

Daar Elizabeth Vliegenthart haar buitenechtelijke dochter níet naar één van haar ouders heeft vernoemd, zal Caatje Stolk vernoemd zijn naar haar natuurlijke vader. Er was een zeeman Karel Stolk die is geboren op 25-6-1794 in Rotterdam als zoon van scheepstimmermansknecht Karel Stol(le) (†1818) uit Wolgast en zijn vrouw Anna Christina (“Antje”) Vrolijk uit Rotterdam, die aldaar woonden buiten de Schiepoort. Zij lieten hun op de 25e geboren zoon op 27-6-1794 in Rotterdam Luthers dopen met de namen Carel Johannes en de getuigen Jan Rogge en zijn huisvrouw Anna Brugge. Bij de geboorte van Caatje was deze Karel Stolk 18 jaar oud, dus 5 jaar jonger dan Elizabeth. Mogelijk waren zijn ouders tegen een huwelijk met Elizabeth. Pas een jaar nadat Elizabeth met Willem Westendorp is getrouwd, is deze Karel Stolk op 3-6-1818 in Rotterdam getrouwd met Hendrika Zeeman. Karel is overleden op 11-6-1830 in Rotterdam en is dus net geen 35 jaar oud geworden. Elizabeth Vliegenthart is 5 dagen later overleden.

Rudolf Niks verliet zijn kinderen

Rudolf Niks is geboren op 7-3-1856 in Onstwedde als zoon van Andries Niks (1828-1904) en Hinderkien Mantingh (1833-1907) en werd vernoemd naar zijn grootvader van moederszijde. Rudolf was net 22 jaar oud, toen hij op 4-5-1878 in Onstwedde trouwde met Jantje Auen uit Winschoten. Jantje is geboren in Winschoten op 22-7-1855 als dochter van schipper Jan Auen en zijn vrouw Janna Koster.

Rudolf en zijn familie woonden in de omgeving van Onstwedde en Stadskanaal in het gebied dat bekend staat als "De Veenkoloniën" waar van oudsher vele huishoudens in armoede leefden. Om in het dagelijks onderhoud te kunnen voorzien was het voor een arbeider noodzakelijk dat ook zijn vrouw en kinderen meewerkten in het veen. Voor de vervener drukte de inzet van vrouwen en kinderen de loonkosten, want vrouwen verdienden slechts 60% van wat de mannen verdienden en kinderen waren nog goedkoper.
Een journalist van de communistische krant 'De Tribune' schreef:

‘In de druiligere regen ligt daar de kale vlakte waarop als zwarte grafheuvels de turfhopen verijzen en de hutten der bewoners. Hier leeft de arbeidersbevolking op de rand van de hongerdood. Hier wonen de arbeiders die geslachten lang niets anders hebben gekend dan de strijd tegen de ellende (…). Heel Nederland moet weten hoe hier in deze rampzalige vergeten uithoek van ons dierbare vaderland mensen in ellende wegkwijnen. Ondergaan in verdierlijking en ontaarding. Hoe hier de hele menselijkheid wordt geschonden.’

Rudolf Niks en Jantje Auen hadden de volgende kinderen:

1. Andries is geboren op 9-5-1878 in Exloërmond. Hij werkte als timmerman, toen hij trouwde op 6-5-1899 in Onstwedde met de 17-jarige Freektje Bilder uit Veendam.
   
2. Johanna is geboren op 24-11-1879 in Stadskanaal en overleden in Nieuw Buinen op Eerste Kerstdag 1880.
3. Jan is geboren op 29-10-1881 in Stadskanaal. Jan trouwde op 19-jarige leeftijd op 8-6-1901 in Onstwedde met de adlaar geboren, 23-jarige Anna Saak. Jan is overleden op 23-1-1968 in Sint-Oedenrode (NB). Jan's kleinzoon Jan Hendrik Rudolf liet zijn achternaam veranderen in Meeks.
4. Janna is geboren op 25-9-1884 in Stadskanaal. Janna trouwde in Gorinchem op 6-3-1908 met de aldaar geboren Jan Johannes de Kloe.
   
5. Hendrik is geboren op 16-6-1887 in Stadskanaal en aldaar overleden op 25-6-1911, 22 jaar oud.
   
6. Gezina is geboren op 28-2-1890 in Stadskanaal en aldaar overleden op 21-7-1957, 67 jaar oud.
   
7. Lukas is geboren op 3-2-1892 in Stadskanaal.

In de zomer van 1894 zijn Rudolf Niks (39) en zijn vrouw Jantje Auen (39) in preventieve hechtenis gesteld in het Huis van Bewaring te Winschoten. Zij werden toen beschuldigd van het verlaten van hun kinderen.

Het nieuws van den dag (Kleine Courant), 11-08-1894

Johanna Ridderhof (1781-1849) - bastaards en opsluiting

Johanna Ridderhof is een dochter Willem Ridderhof (1750-1829) en Hendrika (“Hendrikje”) van der Elst (†1811). Johanna werd in Dordrecht gedoopt, waarschijnlijk op 9-12-1781. Haar ouders kregen diverse kinderen, maar behalve Johanna lijken alleen Gerrit, gedoopt op 19-3-1790, en Katrina, gedoopt op 17-5-1792, de volwassen leeftijd te hebben bereikt.
Gerrit Ridderhof trouwde op 19-jarige leeftijd op de 13e van de Bloeimaand van 1809 met Agatha Evenwel (1790-1840), een verre nakomelinge van mijn stamgrootvader Abraham Pietersz Evenwel (1642-1728). Zij kregen i.e.g. kinderen genaamd Hendrika en Hendrik. Katrina trouwde op 32-jarige leeftijd in 1824 met plaatsgenoot Jeremias Vermaas (1799-1840) en kreeg met hem kinderen.

Johanna Ridderhof werd - op verzoek van haar vader - op 11-4-1809 in Dordrecht vanwege krankzinnigheid voor een jaar ten koste van het huis opgesloten in het krankzinnig- en beterhuis. Daar werd zij bevonden zwanger te zijn. Zij beweerde dat dit in het huis was gebeurd, maar daar hield men vol dat de bezwangering al eerder had plaats gevonden. Een kind van Johanna Ridderhof werd begraven op 30-9-1810 in Dordrecht. Johanna werd vervolgens op 20-10-1809 ontslagen uit het huis, omdat zij was hersteld.
Johanna Ridderhof was 27 jaar oud en ongehuwd toen zij op 18-9-1819 in Dordrecht beviel van een buitenechtelijke zoon Willem Adriaan. Toen Johanna vervolgens op 15-10-1819 in Dordrecht trouwde met de 74-jarige Willem de Bruijn, werd deze zoon bij dit huwelijk erkend. Zo was de bejaarde Willem de Bruijn alsnog vader geworden. Johanna had voor haar huwelijk bij Willem als dienstmeisje gewerkt.
Willem is gedoopt op 14-5-1744 in Dordrecht. Zijn ouders zijn Adriaen de Bruijn (1714-1777) en Anna Snel (†1797). Zijn grootouders zijn Willem de Bruijn en Maria van Driel. Willem had een oom Hermanus de Bruijn die met zijn vrouw Willemijna Roelantsen Millaard een dochter Willemina Maria de Bruijn kreeg en liet dopen op 30-6-1743 in Dordrecht. Met deze achternicht ging Willem de Bruijn in ondertrouw op 13-5-1784 in Dordrecht met attestatie om in Amsterdam te trouwen, waar de bruid toen woonde. Aangezien bruid en bruidegom beiden al 40 jaar oud waren, bleef dit huwelijk kinderloos. Willemina Maria is overleden op 23-5-1814 in Dordrecht. Haar weduwnaar was toen 69 jaar oud.

Willem's vrouw Johanna Ridderhof werd vanaf 12-3-1826 opnieuw verpleegd in het krankzinnig- en beterhuis te Dordrecht. Zij was toen 44 jaar oud.
Haar man, Willem de Bruijn, is overleden op 25-1-1828 in Dordrecht, 83 jaar oud. Johanna Ridderhof is op 12-6-1849 rond half 7 's morgens overleden in het krankzinnighuis op nr. 1076 aan de Lindegracht, waar haar overlijden diezelfde dag werd aangegeven door de vader van het krankzinnigenhuis.

Overlijdensaangifte van Johanna Ridderhof door de vader van het krankzinnigenhuis in Dordrecht