Aagje Brand (1789-1859) en haar buitenechtelijke kinderen

Op 4-12-1816 in Dordrecht kreeg Aagje Brand een zoon Hendrik. Deze baby zal kort daarna zijn overleden, want  op 9-3-1818 verklaarde de 30-jarige koopman Dirk Salders dat de arbeidster Aagje Brand in zijn woning in Dubbeldam op de 6e was bevallen van een zoontje Hendrik. Deze Hendrik overleed in februari 1819, nog geen jaar oud. Vervolgens baarde Aagje in Numansdorp nog een zoon Dirk in 1820 en een dochter Antonia in 1822.

Wie was deze Aagje Brand? 

De familie Brand van Dubbeldam is een uitgebreide familie met veel takken en - zo zal later blijken - Aagje heeft géén van haar dochters naar haar moeder genoemd. Gelukkig blijken de geboorteaktes van Aagje's in Numansdorp geboren kinderen zowaar een schat aan informatie te bevatten. 

Geboorteaangfite van Dirk Brand van 13-3-1820

In de geboorteakte van Aagje's zoon Dirk staat vermeld dat Aagje Brand arbeidster is en 26 jaar oud. Zij woont te Dubbeldam, maar is bevallen in Numansdorp in het huis van Teunis Aartsz. van 't Hof in Wijk 13. Aagje wordt bij de geboorteaangifte omschreven als "Zijne Ongehuwde Zuster". Teunis van 't Hof (±1778-1844) was namelijk als weduwnaar in 1814 hertrouwd met Maaijke Hendriks Brand (1792-1840) uit Dubbeldam, een dochter van Hendrik Dirksz Brand en Kaatje Roos. Deze Maaijke had een nog ongehuwde zuster Aagje Brand, geboren op 25-10-1789 in Dubbeldam. Aagjes leeftijd was toen dus 30, níet 26.  

Geboorteaangifte van Antonia Brand van 23-12-1822

In de geboorteakte van Antonia Brand is Teunis Aartszoon van 't Hof opnieuw de aangever voor het kind van "zijne ongehuwde zuster" Aagje Brand. Bovendien wordt Aagje hier omschreven als "ongehuwde dochter van Hendrik Brand en van Kaatje Roos". Verder speurwerk leverde op dat de weduwe Kaatje Roos in 1816 als baker aanwezig was geweest bij de geboorte van Aagje's eerste kind.

Overigens was Aagje níet de enige in de familie, die met schandaal werd omgeven. Zij en Maaijke hadden nog een jongere broer Dirk Brand (1802-1854), die bij zijn huwelijk met Elizabeth van Kleef op 19-2-1826 in Numansdorp een dochter Kaatje erkende.

Op 22-9-1827 trouwde Aagje Brand in Numansdorp met Pleun de Bruin, aldaar geboren op 6-9-1792 als zoon van Arij de Bruin en Willemijntje van de Ree. Aldaar baarde Aagje binnen 5 maanden na de huwelijksvoltrekking een zoon Hendrik. Daarna volgden nog Arie en Willemijntje, die beiden in hun eerste levensjaar overleden. 

Toen Pleun de Bruin op 51-jarige leeftijd op 4-3-1844 in Numansdorp overleed bleef de 54-jarige Aagje Brand als weduwe achter met 3 nog levende kinderen:

3. Dirk Brand is geboren op 11-3-1820 om 10:00 in Numansdorp. Bij de geboorteaangifte van Dirk was de volgende getuige aanwezig: Teunis Aartsz van ’t Hof (±1778-1844) [aangetrouwde oom moederszijde]. Dirk is overleden op 6-10-1875 in Numansdorp. 
Dirk trouwde op 6-5-1843 in Mijnsheerenland met Willempje van Setten. "Waarna de moeder van den bruidegom en de vader van de bruid, alhier tegenwoordig, verklarende hunne toestemming tot dit huwelijk te geven". Bij zijn huwelijk werd voor Dirk een "Bewijs van Onvermogen" afgegeven, omdat hij als arbeider "in zoodanige behoeftige omstandigheden verkeerde", dat hij níet in staat was te betalen.
Kinderen van Dirk en Willempje: Jan Brand (1844-1909) en Aagje Brand (1845-1889), die beiden trouwden.

4. Antonia Brand is geboren op 21-12-1822 om 22:00 in Numansdorp. Bij de geboorteaangifte van Antonia was de volgende getuige aanwezig: Teunis Aartsz van ’t Hof (±1778-1844) [aangetrouwde oom moederszijde]. Antonia is in Numansdorp overleden op 23-11-1884.
Antonia trouwde:

(1) op 25-4-1857 in Numansdorp met Leendert Pieters Tuk, 34 jaar oud. Leendert is geboren op 8-7-1822 in Numansdorp. Leendert is aldaar overleden op 16-1-1859, 36 jaar oud. Leendert was een zoon van Pieter Tuk en Willemtje Goudswaard.

(2) op 27-4-1860 in Numansdorp met Jan Teunisse van de Merwe, 25 jaar oud. Jan is geboren op 6-1-1835 in Numansdorp. Jan is overleden op 26-6-1894 in Numansdorp, 59 jaar oud. Jan hertrouwde als weduwnaar op 23-10-1885 in Numansdorp met Zoetje Rijerkerk. Jan was een zoon van Teunis Dirksz van de Merwe en Trijntje Jans Smits.
Kinderen van Antonia: Willempje Tuk (1858-1860), Trijntje van de Merwe (1861-1862) en Teunis van de Merwe, die in 1885 trouwde met Lena Kleinendorst.

5. Hendrik de Bruin is geboren op 14-2-1828 in Numansdorp. Hendrik is aldaar overleden op 10-6-1850, 22 jaar oud.

Aagje Brand overleed op 6-10-1859 in Numansdorp, 69 jaar oud.