Fouten in de overlijdensacte van Pieter Griffioen (†1826)

De overlijdensakte van Pieter Griffioen, ingeschreven op 6 november 1826 in Mijdrecht, bleek - na nader onderzoek - vol met fouten te zitten. De opgegeven ouders zijn níet zíjn ouders, de achternaam van Pieter's laatste echtgenote klopt níet en hij is ook níet in Bodegraven geboren.
Pieter had wel zonen Gijs(bert) Griffioen (1799-1875), wiens leeftijd correct is genoteerd, en Cornelis Griffioen, die ouder was dan in de akte wordt vermeld.

Pieter Griffioen is overleden in Mijdrecht op 5-11-1826 rond 10 uur 's-morgens.
Dat kan wel kloppen, maar verder bevat de akte diverse fouten.

Het was mij wel meteen duidelijk dat Pieter een eerdere vrouw had gehad, Ariaantje Cornelisse Groenendijk, wier begraven werd aangegeven op 16-10-1806 in Mijdrecht. Zij is de moeder van zijn in bovenstaande akte genoemde zonen Cornelis en Gijs Griffioen. Bij het huwelijk van Gijs op 6-5-1828 in Nieuwkoop met de weduwe Wilhelmina Langeslag (1787-1857) werden de overlijdensdatum resp. begraafdatum van zijn beide ouders vermeld.

Er was echter géén Cornelis Griffioen te vinden die getrouwd was met een Lijsje of een zoon Pieter liet dopen rond 1760. En ook van een Grietje Meijer ontbrak elk spoor. Zoeken met combinaties van delen van namen was dus nodig.
De doorbraak bleek de akte van het tweede huwelijk van Pieter Griffioen. Hij trouwde, 54 jaar oud, op 29-12-1818 in Mijdrecht met Grietje Olimeijer, 44 jaar oud. Beiden verklaarden niet te weten waar of wanneer hun grootvaders gestorven waren. Over Pieter wordt vermeld dat hij weduwnaar was van Ariaantje Groenendijk. Verder wordt vermeld dat Pieter een zoon is van Johannes Griffioen en Elisabet van der Vegt. Jan Gijsbertse Griffioen (†1797) en Lijsje Pieters van der Vegt (1724-1811) trouwden op 2-7-1752 in Zegveld, waar beiden toen woonden. Zij zijn voorouders van mijn neefjes.

Twee Verschillende Stammen

In het Kwartaalbericht van het Streekarchief Eiland IJsselmonde van voorjaar 2023 staat een kwartierstaat van de Rotterdammer Andreas Schotel (1896-1984), die afstamt van IJda Stam (1743-1810) uit Dordrecht. IJda is een dochter van Jenneke Aarts Petiet (1715-84) en Bernardus Stam (1720-65), die op 21 juni 1720 in Dordrecht werd gedoopt als zoon van Jacob Stam en IJda Wartele. Over dat echtpaar kon ik aanvankelijk verder niets vinden ...

Joost Jacobsz Stam, weduwnaar geboren en wonend te Werkendam, ging aldaar op 3-7-1761 in ondertrouw.

Bij GenealogieOnline.nl heeft iemand een Joost Jacobsz Stam als “zoon” aan bovengenoemd echtpaar gekoppeld. Toen ik de trouwaktes van deze Joost opzocht, stond daarin dat híj geboren was in Werkendam. Uit zijn eerste huwelijk heeft hij aldaar een dochter Adriana en een zoon Jacob laten dopen. Bij beide dopen was Maijke Stam de getuige. Joost is namelijk gedoopt op 28 juli 1715 in Werkendam als zoon van Jacob Jooste Stam en Ariaantje Ariens Brieving met getuigen Jan Jooste Stam en Lijntje Jooste Stam. Joost's zus Maijke werd in Werkendam gedoopt op 10 januari 1712 met getuigen Cors Jooste en Lijntje Jooste.
Joost's moeder Ariaantje Ariens Brieving is in Werkendam gedoopt op nieuwjaarsdag 1690 als dochter van Teuntje Andriesse Schilt en Arie Commersz. Brieving. Ariaantje is rond 1720 hertrouwd met Cornelis de Weert en kreeg met hem nog zonen Cornelis en Jacob, die is gedoopt op 18 januari 1728 met getuigen Arien Joosten Stam en Leijntje Joosten Stam.
Joost's vader Jacob Jooste Stam is gedoopt op 22 november 1691 in Werkendam als zoon van Jan Corsten Stam en Anneken Jurriaense Bijstervelt met getuigen Jurriaen Cornelis en Peeterke Jurriaens. Jacob's broers Cors(tiaan) en Jan en zijn zus Leijntje waren doopgetuigen bij Jacob's kinderen. Jan's vrouw Ariaantie Goosens de Graaff was getuige bij de doop van Jacob's dochter Anneke op 8 augustus 1817 in Werkendam.
Deze Joost behoorde dus tot een heel andere familie Stam dan bovengenoemde Bernardus.

Zeeman Cornelis de Boo uit Hellevoetsluis

Cornelis de Boo werd op 26-3-1702 remonstrants gedoopt in Den Briel als zoon van Jan Doensz. de Boo en Neeltje Schut. Cornelis had een jongere broer Doen, die op 18-10-1705 bij hen thuis in Den Briel was gedoopt met daarbij als getuigen zijn grootouders Doen Jans en Heiltje.

Een V.O.C.-schip voor de kust bij Rammekes

Cornelis de Boo uit Hellevoetsluis voer als onderscheepstimmerman uit op 8-1-1724 vanaf Goeree. Begunstigden waren zijn vader Jan de Boo en zijn moeder Neeltje Schut. Cornelis voer op het schip “Blijdorp”, een 900-tonner met 225 man aan boord, waaronder kapitein Jan Krielaard. Het schip deed van 13 tot 23 mei Kaap de Goede Hoop aan en kwam op 3-8-1724 in Batavia (tegenwoordig Jakarta op Indonesië) aan, waar hij 3 jaar zou blijven. De terugreis begon voor Cornelis de Boo op 2-2-1727 op het schip “Adelaar”, een 810-tonner onder leiding van schipper Gerrit Fiers. Aan boord waren 78 zeelieden, 17 soldaten en 1 passagier. De “Adelaar” deed van 13 april tot 1 mei de Kaap aandeed en op 25-8-1727 in Rammekes in Zeeland aankwam. Voorlopig bleef Cornelis aan wal en dat was maar goed ook, want de "Adelaar" is op zijn volgende reis in maart 1728 vergaan op de riffen van het Schotse eiland Barra.

Cornelis de Boo trouwde op 24-1-1728 in Hellevoetsluis met Maria B(r)ouwers/Bouwens. Zij lieten aldaar op 11-11-1731 hun oudste dochter Pieternella dopen.

Cornelis is op 28-10-1733 opnieuw als scheepstimmerman uitgevaren, waarbij hij dit keer als begunstigde zijn vrouw opgaf, Maria Bouwens. Deze keer voer hij op de 650-tonner “Maria Adriana” met 16 soldaten en 46 kanonnen aan boord. Verder waren er 69 zeelieden en 2 ambachtslieden aan boord. Het schip maakte een vrij lange stop op de Kaap van 8 maart tot 28 april en kwam op 27-7-1733 in Batavia aan.
Cornelis voer op 7 oktober van dat jaar weer weg uit Batavia aan boord van de hekboot “Pallas” met een laadvermogen van 650 ton. Ook dit schip maakte een vrij lange stop op de Kaap van 7 januari tot 3 maart en kwam daarna op 25-6-1735 op Texel aan.

* De Rotterdamse voet is 0,2823 meter.

Bronnen: V.O.C. opvarenden bij het nationaal archief, huygens.knaw, VOCsite.nl, 

Wie zijn de ouders van de 18e-eeuwse Pieter Kats uit Steenbergen?

De Pieter Kats in dit verhaal is een kleinzoon van Pieter Hendriks Cats en zijn vrouw Apolonia Cornelisse.
Pieter sr. had een zoon Jacob Kats (1694-1742), die 3 maal trouwde. Met zijn eerste vrouw, Elisabeth Crijnen Bronkhorst, liet Jacob op 14-6-1725 in Steenbergen een zoon Pieter dopen. Met zijn tweede vrouw, Maria de Klerk, liet Jacob aldaar op 26-11-1733 opnieuw een zoon Pieter dopen. Het ligt daarom voor de hand dat de gelijknamige zoon uit het eerste huwelijk jong is overleden. De jongere Pieter kan op 20-jarige leeftijd op 28-10-1753 in Kruisland zijn getrouwd met Sijtje van Hoof, weduwe van Arjaan Leendertszen Heijne.
Pieter sr. had ook een zoon Johannes Kats, die met zijn vrouw Adriana Faassen op 25-3-1731 in Steenbergen een zoon Pieter liet dopen.
Deze Pieter is dan eerst op 17-3-1758 in Nieuw-Vossemeer getrouwd met Rachel Joppen, weduwe van Dirk van Dijk. Later dat jaar beviel Rachel van een zoontje, dat ongedoopt is begraven op 21-11-1758 in Kruisland. Aldaar werd het begraven van Rachel zelf geregistreerd op 12-12-1758.
Vervolgens is deze Pieter op 2-9-1759 in Dinteloord hertrouwd met Cornelia Bergeik (1735-1789), dochter van Adam Bergeijk en Adriana Ardonne (1703-1772). Deze laatste is herhaaldelijk getuige bij de kinderen van Pieter en Cornelia.
De namen van hun kinderen zijn:

• Adriana. Er waren meerdere dochters met die naam. Zij zijn i.e.g. vernoemd naar Adriana Ardonne, maar kunnen ook zijn vernoemd naar Adriana Faassen, de vrouw van Johannes Pietersz. Kats.
• Michiel. Hij heeft als getuigen bij zijn doop Michiel Carnaar en Adriana Carnaar, maar zij lijken niet verwant te zijn. Wel was Adriana Faassen als weduwe in 1744 hertrouwd met Michiel Sijde, maar die is vóór 1752 overleden. Michiel kan wel vernoemd zijn naar deze stiefvader van zijn vader.
• Maria. Ook zij heeft Adriana Ardonne als doopgetuige. Maria kan naar een (oud)tante zijn genoemd. De tweede en derde vrouw van Jacob Pietersz. Kats heetten ook Maria.
• Adam. Er zijn twee zonen met de naam Adam gedoopt, maar bij beide dopen zijn geen getuigen vermeld. Het is echter wel duidelijk dat Adam is vernoemd naar de vader van Cornelia Bergeik.
• Catharina. Bij haar doop zijn geen getuigen vermeld. Het is mij onbekend naar wie zij is vernoemd.
• Johannes. De jongste zonen zijn met de naam Johannes gedoopt zonder doopgetuigen. Johannes zal zijn vernoemd naar Johannes Pietersz. Kats.

Het ontbreken van de naam Jacobus onder de kinderen van Pieter Kats en Cornelia Bergeik duidt erop dat Pieter de zoon is van Johannes Kats en Adriana Faassen.
Pieter is dan gedoopt op 25-3-1731 in Steenbergen met getuigen Jan Faase en Adriana Precijs. Het overlijden van Pieter Kats was (aangegeven) op 26-7-1791 in Dinteloord.

Pieter Kats is op 2-9-1759 in Dinteloord hertrouwd met Cornelia Bergeik

Pieter Kats en Cornelia Bergeik zijn voorouders van Margrita Johanna den Boef.

Bronnen: WestBrabantsArchief.nl, BHIC.nl, Salha.nl, RegionaalArchiefTilburg.nl, Kwartierstaat Ardon, Chr. Ardon en P.M. Ardon-Verhagen, Genealogisch Tijdschrift voor Midden- en West-Noord-Brabant en de Bommelerwaard, 1992, nr. 1.