Gijsbrecht Lambrechts Cruijck en "De Porceleyne Schotel"

Zakenman Lambrecht Gijsbertsz. Cruijck kocht in 1640 in Delft plateelfabriek “De Dissel” aan de Molslaan. Een plateelfabriek is een aardewerk fabriek waar keramiek wordt geproduceerd. Lambrecht en andere Delftse plateel fabrikanten hadden genoeg geld om experimenten aan te moedigen en innovaties te stimuleren. Daardoor waren de Delftse plateelfabrieken in staat om uitzonderlijke meesterwerken in grote hoeveelheden te produceren. Zo werd Delft één van de toonaangevende keramische centra in Europa.

De oude kerk van Delft

Lambrecht woonde in de Molslaan in Delft met zijn tweede vrouw Annetje Arents en zijn zoon en 3 dochters uit een eerder huwelijk. Lambrecht is overleden op 11-11-1644. Zijn weduwe hertrouwde op 3-5-1646 met weduwnaar Jop Pietersz. Oosterlaan, wiens zoon Pieter daarna met één van haar stiefdochters trouwde.
Een tweede dochter van Lambrecht, Christijna Cruijck (†1677), is in 1643 getrouwd met Wouter van Eenhoorn, die aandelen bezat in plateelfabriek “De Porceleyne Fles”. Een derde dochter trouwde in 1646 met Willem Cleffius (ook: Klestius), afkomstig uit Keulen en wonend in Amsterdam, die ook in plateelfabrieken investeerde.
Lambrecht's enige zoon Gijsbrecht werd meester plateelbakker op 23 oktober 1645. Zijn werk werd al gauw geroemd om de vakkundig gemodelleerde vormen, de elegantie en het licht bleke decor dat afstak tegen een lichte, azuurblauwe achtergrond.

Op 1-7-1646 in Delft werden huwelijkse voorwaarden opgemaakt tussen Gijsbrecht Lambrechts Kruijck, wonend binnen deze stad, en geassisteerd met zijn zwager Wouter van Eenhoorn en zijn oom Harmen Willems Braije, ter eenre, en Annetgen Wouters van Lit, geassisteerd met haar vader Wouter Claess van Lit, ter andere zijde. Het stel trouwde op de 22e.
Kinderen van Gijsbrecht Kruijck werden begraven in Delft op 16-1-1648, 21-12-1648, 16-10-1651, 19-7-1656, 17-11-1657 en 3-4-1663 en een zoon van hem ald. op 2-12-1670. Hoogstwaarschijnlijk zijn Lambertus, Hendrick en Judith, die wèl de volwassen leeftijd bereikten, ook kinderen van Gijsbrecht. In een testament van 24-10-1670 heeft Lambertus Cruijck het over "Gijsbregt Cruijck sijnen vader".

Het eigendom van de in 1651 opgerichte plateelfabriek “De Paauw” aan de Koornmarkt was aanvankelijk onder meerdere mensen verdeeld. In 1663 waren Willem Cleffius, Gijsbrecht Lambrechtsz Cruijck, Wouter van Eenhoorn en Leendert van der Let eigenaren. In 1677 was Gijsbrecht echter geen eigenaar meer.
Gijsbrecht Lambrechtsz. Kruijck betaalde in 1667-68 ƒ1 kadegeld voor "cum socijs voor de plateelbackerie van de Pauw". Ook werd hij aangeslagen voor 3 huizen ("tsedert 1680 nog als plat 12 st").

Behalve van “De Paauw” en “De Dissel” is Gijsbrecht ook nog (mede)eigenaar geweest van plateelfabrieken genaamd “De Witte Ster” en “De Proceleyne Schotel”. De laatste had hij in de 1640-er jaren gekocht van Dirck Hieronimusz van Kessel. Die fabriek was inmiddels uitgegroeid tot een hele rij huizen, schuren en erven. Het bedrijf had ook 2 molens en een eigen kleiwasserij, die aan de oostkant van de stad was gevestigd.
Op 5-10-1671 werd Gijsbrecht Kruijck samen met Pieter Kam door de magistraat afgevaardigd om toezicht te houden op de registratie van contracten tussen meesters en hun leerlingen bij aardewerk fabricage.

De overlevende kinderen van Gijsbrecht Cruijck en Annetgen van Lit zijn hoogstwaarschijnlijk:

1. Lambertus Gijsbrechtsz. Cruijck trouwde op 29-8-1683 in Delft met Louijsa (Louwijse Seijments) de Breet, nadat zij op 14-08-1683 in Delft in ondertrouw zijn gegaan. Louwijse is geboren omstreeks 1665 als dochter van Sijmon de Breet en Angnieta van der Holst. Lambertus en Louijsa hadden samen een groot gezin met o.a. de kinderen Anna, Simon, Mari, Beatrix, Joannes, Hendrijntje en Judith. Lambertus is overleden op 2-2-1713 in Wateringen.
2. Hendrick Cruijck trouwde op 9-9-1685 in Delft met Neeltje Jans Mol, nadat zij op 25-8-1685 in Delft in ondertrouw zijn gegaan. Van hen zijn 6 kinderen bekend, o.a. Anna, Marijtje, Abram en Judith. Hendrick Cruijck is begraven op 29-11-1705 in Delft.
3. Judith Cruijck, j.d. wonend in Delft, is aldaar getrouwd op 28-3-1682 met Anthonij van Loon, j.m. tot Rotterdam. Attestatie werd gegeven op 12 April. Mr. Anthonij van Loon, brouwer, werd begraven op 9-10-1709 in de Oude Kerk in Delft. Judith Cruijck is overleden in 1727. Hun kinderen heetten o.a. Gerardus, Gijsbertus, Johannes, Lambertus, Jacobus, Margaretha Jacoba en Anna Hillegond.

Annetgen van Lit is in Delft begraven op 19-2-1665. Haar weduwnaar, Gijsbrecht Lambrechts Cruijck, is overleden op 27-1-1682 en begraven op de 30e in Delft.

Gijsbrecht Lambrechts Cruijck is via zijn kleinzoon Simon Lammerse Kruijk een voorvader van de kinderen van mijn broer.

Bronnen: StadsArchiefDelft.nl, Aronson.com, Archive.org, StichtingBehoudVanOud.nl, AchterDeGevelsVanDelft.nl, DelftsAardewerk.nl, Lijst van Delftse Plateelbakkerijen.