Rudolf Niks verliet zijn kinderen

Rudolf Niks is geboren op 7-3-1856 in Onstwedde als zoon van Andries Niks (1828-1904) en Hinderkien Mantingh (1833-1907) en werd vernoemd naar zijn grootvader van moederszijde. Rudolf was net 22 jaar oud, toen hij op 4-5-1878 in Onstwedde trouwde met Jantje Auen uit Winschoten. Jantje is geboren in Winschoten op 22-7-1855 als dochter van schipper Jan Auen en zijn vrouw Janna Koster.

Rudolf en zijn familie woonden in de omgeving van Onstwedde en Stadskanaal in het gebied dat bekend staat als "De Veenkoloniën" waar van oudsher vele huishoudens in armoede leefden. Om in het dagelijks onderhoud te kunnen voorzien was het voor een arbeider noodzakelijk dat ook zijn vrouw en kinderen meewerkten in het veen. Voor de vervener drukte de inzet van vrouwen en kinderen de loonkosten, want vrouwen verdienden slechts 60% van wat de mannen verdienden en kinderen waren nog goedkoper.
Een journalist van de communistische krant 'De Tribune' schreef:

‘In de druiligere regen ligt daar de kale vlakte waarop als zwarte grafheuvels de turfhopen verijzen en de hutten der bewoners. Hier leeft de arbeidersbevolking op de rand van de hongerdood. Hier wonen de arbeiders die geslachten lang niets anders hebben gekend dan de strijd tegen de ellende (…). Heel Nederland moet weten hoe hier in deze rampzalige vergeten uithoek van ons dierbare vaderland mensen in ellende wegkwijnen. Ondergaan in verdierlijking en ontaarding. Hoe hier de hele menselijkheid wordt geschonden.’

Rudolf Niks en Jantje Auen hadden de volgende kinderen:

1. Andries is geboren op 9-5-1878 in Exloërmond. Hij werkte als timmerman, toen hij trouwde op 6-5-1899 in Onstwedde met de 17-jarige Freektje Bilder uit Veendam.
   
2. Johanna is geboren op 24-11-1879 in Stadskanaal en overleden in Nieuw Buinen op Eerste Kerstdag 1880.
3. Jan is geboren op 29-10-1881 in Stadskanaal. Jan trouwde op 19-jarige leeftijd op 8-6-1901 in Onstwedde met de adlaar geboren, 23-jarige Anna Saak. Jan is overleden op 23-1-1968 in Sint-Oedenrode (NB). Jan's kleinzoon Jan Hendrik Rudolf liet zijn achternaam veranderen in Meeks.
4. Janna is geboren op 25-9-1884 in Stadskanaal. Janna trouwde in Gorinchem op 6-3-1908 met de aldaar geboren Jan Johannes de Kloe.
   
5. Hendrik is geboren op 16-6-1887 in Stadskanaal en aldaar overleden op 25-6-1911, 22 jaar oud.
   
6. Gezina is geboren op 28-2-1890 in Stadskanaal en aldaar overleden op 21-7-1957, 67 jaar oud.
   
7. Lukas is geboren op 3-2-1892 in Stadskanaal.

In de zomer van 1894 zijn Rudolf Niks (39) en zijn vrouw Jantje Auen (39) in preventieve hechtenis gesteld in het Huis van Bewaring te Winschoten. Zij werden toen beschuldigd van het verlaten van hun kinderen.

Het nieuws van den dag (Kleine Courant), 11-08-1894

In de herfst van 1894 werden Rudolf Niks en zijn vrouw Jantje Auen respectievelijk veroordeeld tot 2 maanden en 1 maand gevangenisstraf wegens ‘het stropen van aardappels’. Zij hadden geprobeerd aan eten te komen.
Bij het huwelijk van oudste zoon Andries in 1899 was alleen zijn moeder Jantje aanwezig en was er een verklaring van toestemming van Rudolf Niks. Bij het huwelijk van tweede zoon Jan in 1901 was Rudolf wèl aanwezig.

Nieuwe Veendammer Courant, 2-10-1894

Rudolf Niks is op 45-jarige leeftijd overleden in Stadskanaal op 6-3-1903 rond 11 uur 's-morgens. Rudolf's weduwe Jantje Auen is op 10-6-1904 in Odoorn hertrouwd met de 64-jarige koopman Jacob Scheffer, weduwnaar van Aaltje Kram. Hij was geboren op 29-3-1840 in Blokzijl en is overleden op 27-1-1915 in Hoogeveen. Jantje Auen is op haar 77e overleden op 1-3-1933 in Rotterdam.

Handtekening van Rudolf Niks

      Bronnen: Delpher.nl, WieWasWie.nl, www.OpenArch.nl, www.AlleGroningers.nl, www.DrentsArchief.nl, www.BiddenVoorDeVeenkolonien.nl, AndereTijden.nl, "Ons Voorgeslacht" 2014, blz. 388.