Zoutzieder Johannes de Bondt (1796-1871)

Johannes de Bondt werd geboren op 6-1-1796 en in Zwijndrecht gedoopt op de 13e als oudste kind van Kornelis de Bondt (1762-1812) en Maaike van Nugteren (1772-1849). Hij stamt af van mijn voorouders Joost Cornelisse de Bondt (±1680-1753) en Thomas Brullee. Hij kreeg 4 zussen en 2 broers, waaronder Cornelis de Bondt (1801-1873). Vader Kornelis de Bondt werd in de zomer van 1790 keetbaas en zoutmeter op een zoutkeet met vier pannen van de weduwe van Elias van Attenhoven.

Handtekening van Johannes de Bondt

Johannes was 16 jaar oud toen zijn vader op 49-jarige leeftijd overleed op 7-8-1812. Johannes de Bondt had een ovaal aangezigt, rond voorhoofd en rode kin. Zijn ogen waren blauw en zijn haar en wenkbrauwen waren lichtbruin. Hij werd uitgeloot van dienst bij de nationale militie. 

Op 27-4-1821 in Hendrik-Ido-Ambacht is Johannes de Bondt getrouwd met Jannetje de Jong. Zij was aldaar geboren op 17-11-1797 als dochter van de schoolmeester, Cornelis Teunisse de Jong, en diens vrouw Neeltje Elderts Pluim. Johannes' oudste zoon werd geboren op 13-7-1821 in Hendrik-Ido-Ambacht en werd met de naam Cornelis vernoemd naar zijn beide grootvaders. Een zoon Johannes volgde in Hendrik-Ido-Ambacht op 16-9-1822 rond 5 uur 's avonds. De volgende dag, bij de aangifte, werd bij Johannes de Bondt vermeld dat hij "zonder beroep" was. 

Opregte Haarlemsche Courant, 1-7-1823

Een zoutkeet van 4 pannen met 8 kuipen, 3 woestbakken, een waterbak, acht dennen, turfhokken en wat eenigzins verder tot een zoutziederij behoort, genaamd “Nooit Gedacht” staande en gelegen op het dorp Zwijndrecht aan de Westkeets-Haven met de Slijmput daarachter gelegen, werd in de zomer van 1823 te koop aangeboden. Daarbij werd nog vermeld dat na de koop de overdracht half augustus plaats zou kunnen vinden. Johannes de Bondt heeft deze zoutziederij gekocht. 
Op 27-7-1824, bij de aangifte van de geboorte op de 25e rond 4 uur 's nachts van zijn zoon Teunis, wordt Johannes vermeld als zoutzieder. Ook bij de geboorte van zijn dochter Neeltje op 17-11-1826 in Hendrik-Ido-Ambacht wordt Johannes vermeld als zoutzieder. In 1829 was ook nog een als baby overleden zoontje Pieter. 
Op 21-8-1841 in Zwijndrecht is Jannetje de Jong overleden, waarbij Johannes achterbleef als weduwnaar met 4 kinderen in de leeftijd van 14 tot 20 jaar oud. 

Nieuwe Rotterdamsche Courant, 20-9-1856

In 1851 maakte Johannes de Bondt, zoutzieder te Zwijndrecht, bezwaar tegen de voorgenomen zout-accijns. In september 1856 brak er brand uit in de zoutziederij van Johannes de Bondt, waarbij de vlammen uit het rieten dak sloegen. Dankzij de inzet van beide dorpsbrandspuiten was de brand in ruim een uur onder controle. De schade bleef voornamelijk beperkt tot het rieten dak.

De oudste zonen van Johannes, Cornelis en Johannes jr., werden ook zoutzieder van beroep. Johannes jr. verhuisde naar Bommenede in Zeeland, waar hij in 1854 was getrouwd met Nicolasina van den Bout (1823-1856). Hun enige zoon, Johannes, is als baby overleden. In 1873 werd Johannes jr. vermeld als zoutzieder, wonende te Zierikzee. In 1885 erkende hij de vader te zijn van een in 1879 geboren kind van Willemina Koopman, genaamd Willem Hendrik Johannes. Johannes jr. is overleden op 25-5-1896 in Zierikzee. 
Johannes de Bondt sr. is overleden op 29-11-1871 in Zwijndrecht. Zijn enige dochter Neeltje de Bondt was reeds op 15-9-1865 overleden. Zijn derde zoon, Teunis de Bondt, werd op 16-5-1874 dood aangetroffen in de Kattensingelgracht in Gouda.

Cornelis' oudste zoon Cornelis de Bondt zette de zoutziederij van zijn vader voort. Zo werd in 1834 zoutkeet nr. 85 overgenomen, wellicht gecombineerd met nr. 94. In 1846 werd ook keet nr. 92 aan zijn zoutziederij toegevoegd.
Cornelis is pas op 51-jarige leeftijd getrouwd en wel op 9-7-1873 in Zwijndrecht met de 27-jarige Adriana Thibaut (1845-1912), dochter van geneeskundige Johannes Thibaut en zijn vrouw Catharina Maria de Greef. Dit huwelijk bleef kinderloos. Cornelis is overleden op 16-6-1895 in Zwijndrecht. Vervolgens werd zoutziederij “Nooit Gedacht” te koop aangeboden en verkocht aan Louis van der Minne. 

De Dordrechtsche Courant, 3-8-1895

Uiteindelijk is deze zoutziederij in de zomer van 1957 opgeheven vanwege concurrentie van Duitse zoutmijnen en de stijgende produktiekosten. In Zwijndrecht werd nog steeds gebruik gemaakt van de produktiemethode van het indampen van zout in grote zoutpannen. Volgens een krantenartikel zou deze zoutziederij van rond 1600 dateren. 

Bronnen: Regionaal Archief Dordrecht, Delpher.nl, FamilySearch.org, WieWasWie.nl, Swindregts Were 2019-1, ZeeuwenGezocht.nl.