Kundertje Dijksman: van “moetje” naar echtscheiding

Op 8-3-1866 in Delft kregen Arij Dijksman (1823-1870) en Wilhelmina Frederika Austmann (1826-1908) een dochter Kundertje. Zij is vernoemd naar haar grootmoeder Kundertje van Wensveen, de vrouw van Cornelis Dijksman (1804-1848) die vanuit Hillegersberg naar Delft verhuisde. De stamvader van de Hillegersbergse familie Dijksman is mijn voorouder Arien Lenertsz Dijcxman. 
Kundertje's grootvader van moederszijde was Friedrich Wilhelm Austmann uit Soest in Duitsland, die in Zegwaard was gaan wonen. Kundertje's vader is overleden toen zij nog maar 4 jaar oud was. Kundertje's broertjes zijn allemaal jong overleden, maar haar zusters Dirkje Dijksman (1856-1917) en Wilhelmina Frederika (1862-1925) bereikten de volwassen leeftijd.

Het was enkele dagen na haar 17e verjaardag en Kundertje was waarschijnlijk al zichtbaar zwanger, toen zij op 15-3-1883 in Delft in ondertrouw ging met Hendrik Martinus Cornelis de Raad. Hij was geboren op 7-2-1864 in Delft als zoon van Adriana Johanna Muller en Evert de Raad (1834-1877), die een buitenechtelijke zoon was van Eva de Raad.
Hendrik Martinus Cornelis de Raad en Kundertje Dijksman trouwden op 20-3-1883 in Delft. Nog net geen 2 maanden later werd aldaar op 17-5-1883 rond 14:30 hun oudste dochter geboren: Hendrika Martina Cornelia de Raad. Een tweede dochter, Wilhelmina Frederika, werd geboren op 21-1-1885 in Delft.
Het lijkt erop dat Kundertje's huwelijk inmiddels al was ontspoord, want er werden verder geen kinderen meer geboren. Haar huwelijk werd ontbonden bij vonnis van de arrondissements rechtbank in Den Haag op 30-6-1891.

Delftsche Courant, 16-10-1891

Hendrik Martinus Cornelis de Raad is vervolgens hertrouwd met Alberdina Akkerman uit Groningen, maar ook dat huwelijk eindigde in een echtscheiding. Alberdina Akkerman is in Den Haag op 10-10-1900 hertrouwd met arbeider Jacob de Kleuver en ook dat huwelijk werd door echtscheiding ontbonden en als dusdanig op 18-3-1913 ingeschreven. 
Ondertussen was Hendrik Martinus Cornelis de Raad voor een derde maal getrouwd en wel op 29-11-1899 in Den Haag met Pieternella de Winden, weduwe van vleeshouwer Pieter Jan Rip. Met haar kreeg hij nog minstens 7 kinderen.

Delft

Kundertje Dijksman is op 26-3-1892 in de Pieterstraat in Delft bevallen van een buitenechtelijke zoon Adrianus, die op 2-jarige leeftijd zou overlijden. Vijf maanden later is Kundertje, inmiddels 26 jaar oud, op 31-8-1892 in Delft getrouwd met de 23-jarige schipper Johannes Hulst. Hij is geboren in Berkel en Rodenrijs op 12-8-1869 als zoon van Maria Heemskerk en Adriaan Hulst, die reeds in 1880 was overleden.
Tijdens haar tweede huwelijk beviel Kundertje Dijksman van nog 8 kinderen: Johannes jr., Maria, Dirkje Wilhelmina (1898-1952), Arij, Kundertje Johanna, Wilhelmina Frederika, Johannes Wilhelmus en Wilhelmus Hulst. Bij vonnis van 9-9-1904 werden de voornamen van hun op 5-8-1904 in Delft geboren dochter Wilhelmina Frederika veranderd in “Adriana Wilhelmina Frederika”.

De oudste dochter van Kundertje Dijksman uit haar eerste huwelijk, Hendrica Martina Cornelia de Raad, is op 19-jarige leeftijd getrouwd op 20-8-1902 in Delft met Johannes Adrianus van der Huijsen. Bij haar huwelijk waren haar beide, gescheiden ouders aanwezig. Bij het huwelijk van haar tweede dochter, de 21-jarige Wilhelmina Frederika in 1906 was alleen Kundertje aanwezig. Ook bij de huwelijken van haar zoon Johannes Hulst jr. op 10-12-1915 in Delft met Maria Anna Schouten en van haar dochter Maria Hulst op 3-11-1916 in Delft met Willem Houtman, was Kundertje aanwezig, samen met haar tweede man.

Delftsche Courant, 7 april 1917

Kundertje Dijksman is overleden in Delft op 5-4-1917 rond 1 uur 's nachts. Johannes Hulst is op 26-7-1918 in Delft hertrouwd met Adriana Bos (1866-1940), weduwe van Jacobus de Roos (1863-1911). Johannes is in Delft overleden tijdens de oorlog op 31-1-1944 rond 00:45 uur. 

Bronnen: Delpher.nl, WieWasWie.nl, Collectie-Delft.nl, StadsArchief.Rotterdam.nl.

You can read this post in English: Kundertje Dijksman, teenage pregnancy & divorce.