Latijnse Term - Consanguineus

atijnse termen kom je zo af en toe tegen, wanneer je genealogisch onderzoek doet. Eeuwenlang verzorgden kerken dopen en begrafenissen en sinds de 6e eeuw wordt Latijn veel in katholieke kerk gebruikt. Maar ook in oud-rechterlijke archieven kom je nog wel eens een Latijnse term tegen. 


De Latijnse term consanguineus betekent bloedverwant en wordt in de roomskatholieke kerk gebruikt bij het geven van huwelijksdispensaties tussen bloedverwanten. Een dispensatie is een ontheffing van een kerkelijk verbod om te trouwen met een naaste bloedverwant. Bloedverwanten zijn mensen met een gemeenschappelijke voorouder. 

Molenaar Jacobus Conijn (1823-89) uit Egmond aan Zee

Jacobus Conijn werd geboren op 26-10-1823 in Egmond aan Zee als zoon van Engelbertus ("Engel") Conijn en Aaltje Jans Conijn. Hij was nog maar 8 jaar oud, toen zijn vader in 1832 hoge koorts kreeg en na 10 dagen lijden overleed, 39 jaar en 8 maanden oud. Engel was gedoopt op 13-1-1793 in Egmond aan Zee als zoon van IJsbrant Cornelisz Conijn (1745-1813) en Neeltje Wulberts Groot (1763-1806). Aaltje Conijn, die op 27-8-1815 met Engel was getrouwd, bleef achter met 8 kinderen, waarvan de jongste, IJsbrand (1831-1886), nog een baby was. Zij verdiende vervolgens de kost als broodbakster.

Opregte Haarlemsche Courant, 18-8-1832

Jacobus verkreeg op 11-4-1843 in Alkmaar toestemming om het beroep van korenmolenaar uit te oefenen. Hij was toen 19 jaar oud. Zijn moeder, Aaltje Conijn, is op 70-jarige leeftijd - "na een langdurige ongesteldheid" - overleden op 9-4-1865 in Egmond aan Zee. Zij was aldaar gedoopt op 6-9-1794 als dochter van Jan Jacobsz Conijn (1751-1798) en Aagje Jans Gouda. Aaltje en haar man Engel stammen beiden af van de 17e-eeuwse Jan Gerritsz Conijn en zijn vrouw Lijsbeth IJsbrantsdr.

Smokkelende tieners Meerten Harms en Harm Eltjes

Meerten Harms en Harm Eltjes, alias Harm Haijes, van Siddeburen, beide 17 jaar oud, hebben 2 vaatjes brandewijn en tabak vanuit de Pekel gesmokkeld. Daarbij zijn zij betrapt door de provinciale bode Abraham Scholtens en de pachter Hendrik Lussink van Siddeburen of Eelshuis. Ze hebben deze heren tot in Hellum vervolgd met schelden en het gooien van stokken.
Het vonnis werd uitgesproken op 16-2-1719. Zij werden "gebannen in het provinciale tuchthuis om aldaar met hun handen te arbeiden en de kost te verdienen".

De vrienden van Harm Elties dienden vervolgens een verzoek tot gratie in. Op 21-4-1719 verleenden de gedeputeerden hem alsnog een soort van gratie; Harm werd uit het tuchthuis ontslagen, maar wel voor 3 jaar uit de provincie verbannen.

Bron: Criminele Sententies van Civiele Personen van de Gedeputeerde Staten van Stad en Landen, inventarisnummer 1350, transcriptie bij de NGV.

2x Jacob Cleijsz de Jong in 18e-eeuws Wieldrecht

In de 2e helft van de 18e eeuw komen in Wieldrecht twee mannen voor die Jacob heten en tevens een zoon zijn van een Cleijs de Jong. 

Jacob Cleijsz. de Jong sr. is op 12-7-1711 in Dubbeldam gedoopt als zoon van mijn voorouders Cleijs Jacobs de Jong (†1738) en Leijsbeth Claesse Vermeulen (1686-1758). Deze Jacob ging op 3-5-1737 in Wieldrecht in ondertrouw met Lijsbeth van Ham uit 's-Gravendeel en had tenminste 8 kinderen: Cleijs, Arie, Soetje, Leijsje, Lena, Adriaantje en Teuntje. 

Jacob Cleijsz. de Jong jr. is op 24-2-1782 in Strijen gedoopt als zoon van Cleijs Jacobs de Jong (±1745-1783) en zijn vrouw Soetje Teunisse Stooker (±1753-1799), die ook een voorouder van mij is. Deze Jacob Cleijsz. de Jong jr. is een kleinzoon van bovengenoemde Jacob Cleijsz. de Jong sr. 

In de gaarder van Wieldrecht wordt 2 maal een overlijden aangegeven van een Jacob Cleijsz. de Jong: 

1. Op den 9e april 1788 in Wieldrecht "geeft Hendrik Stam aan het Lijk van Jacob Cleijsz. de Jong in de vierde classe" dus ontfangen ƒ3,-.
2. Op den 2e Nov. 1789 in Wieldrecht "geeft Arij de Jong het lijk van zijn vader genaamt Jacob de Jong in de derde classe" dus ontf. ƒ6,-. Op 5-11-1789 werd Jacob Klijsze de Jong, die was overleden in Wieldrecht, begraven in 's-Gravendeel.

Aangezien Arij de Jong aangifte deed na het overlijden van zijn vader Jacob de Jong en Jacob Cleijsz. de Jong jr. pas in 1782 is geboren, is het dus Jacob Cleijsz. de Jong sr. die in 1789 is overleden, 78 jaar oud. Dan is Jacob Cleijsz. de Jong jr. dus reeds in 1788 overleden, slechts 6 jaar oud. 

Doopinschrijving van Soetje Teunisse Stooker van 20-1-1754 in Strijen.

Lees ook: Het bewogen leven van Soetje Teunisse Stooker (†1799).